Ορισμένοι εκδοτικοί οίκοι στη Γερμανία δοκιμάζουν ένα νέο είδος ψηφιακής μορφής για τους πολύ νεαρούς αναγνώστες τους. Τα καινούργια αυτά προϊόντα προσφέρουν πολλές ευκαιρίες μάθησης, ωστόσο δεν έχουν πείσει ακόμη τους γονείς και τους παιδαγωγούς.
Το αργότερο από τότε που ένας μεγάλος κατασκευαστής επίπλων χρησιμοποίησε την τεχνολογία της Augmented Reality (AR) στους καταλόγους του, η λεγόμενη επαυξημένη πραγματικότητα μπήκε στα γερμανικά σπίτια και άρα στις συνειδήσεις του κόσμου. Με την εφαρμογή που συνοδεύει τον κατάλογο, μπορεί κανείς να τοποθετήσει εικονικά έπιπλα σε πραγματικούς χώρους. Όμως οι εφαρμογές της επαυξημένης πραγματικότητας δεν χρησιμοποιούνται μόνο σε διαφημιστικά έντυπα, αλλά πλέον και στο παιδικό βιβλίο.
Η εν λόγω τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα να προσθέσει κανείς στην ορατή πραγματικότητα εικονικές, πρόσθετες πληροφορίες, όπως εικόνες, βίντεο, κείμενα ή τρισδιάστατα αντικείμενα. Ο χρήστης στρέφει έναν αισθητήρα, συνήθως μια κάμερα ή ένα σαρωτή, προς ένα τμήμα του περιβάλλοντος χώρου. Μια συσκευή εντοπισμού αναγνωρίζει τη θέση του χρήστη, καθώς και δισδιάστα και τρισδιάστατα σχήματα στο χώρο. Έτσι, εκτός από αυτά που βλέπει ο χρήστης με τα μάτια του, στην οθόνη εμφανίζονται επιπλέον εικονικές πληροφορίες.
ΜΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΥ ΖΩΝΤΑΝΕΥΕΙ τις ΕΙΚΟΝΕΣ
Στο γερμανικό εκδοτικό τοπίο υπάρχουν κάποιοι πρωτοπόροι οι οποίοι επιθυμούν να οδηγήσουν το παιδικό βιβλίο στην ψηφιακή εποχή με τη βοήθεια αυτής της τεχνολογίας. Σε αυτούς ανήκουν οι εκδοτικοί οίκοι Carlsen, Kosmos και Oetinger. Προκειμένου να προχωρήσουν στη συγκεκριμένη εξέλιξη χρειάζονται όχι μόνο κεφάλαια, αλλά και δημιουργικά μυαλά. Όπως τον Markus Dömer. Ο οικονομολόγος μηχανικός και ανεξάρτητος καλλιτέχνης εργάζεται από το 2011 για τον εκδοτικό οίκο Carlsen, όπου διευθύνει πλέον το νέο Τμήμα Επαυξημένης Πραγματικότητας. Με τη σειρά LeYo!, που εγκαινιάστηκε το 2014, ο εκδοτικός οίκος λάνσαρε στην αγορά της Γερμανίας ένα νέο προϊόν για παιδιά ηλικίας 5-7 ετών.
Με τη βοήθεια ενός smartphone ή ενός tablet, τα παιδιά μπορούν να σκανάρουν συγκεκριμένα σημεία των εικονογραφημένων βιβλίων γνώσεων και να ενεργοποιήσουν τα λεγόμενα hotspots. Αυτά είναι στοιχεία μιας εικόνας που λειτουργούν σαν tags για το πρόγραμμα αναγνώρισης εικόνων. Με την ενεργοποίηση των hotspots ξεκινά η αναπαραγωγή κειμένων, φωνών, ήχων ή τραγουδιών, ενώ στην οθόνη εμφανίζονται κινούμενες εικόνες. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα εκκίνησης παιχνιδιών, στα οποία τα παιδιά αναγνωρίζουν αντικείμενα και τα συλλέγουν ή καλούνται, π.χ., να αντιστοιχίσουν ένα συγκεκριμένο αυγό σε ένα είδος πτηνού.
ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΑΓΓΛΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΗΡΩΪΔΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ CONNI
Οι εικονικές αυτές προεκτάσεις των βιβλίων προσφέρουν πολλές δυνατότητες και για το μάθημα. Έτσι, κυκλοφόρησε στην ίδια σειρά ένα βιβλίο εκμάθησης αγγλικών με τη δημοφιλή ηρωίδα παιδικού βιβλίου Conni. Για την ηχογράφηση των κειμένων και των τραγουδιών χρησιμοποιήθηκαν άτομα με μητρική γλώσσα την αγγλική, ενώ η μνήμη και η ακουστική κατανόηση των μαθητών εξασκούνται με παιχνίδια.
Αυτά τα νέα μέσα για παιδιά, ωστόσο, αγωνίζονται ακόμη να γίνουν αποδεκτά στη Γερμανία. Πολλοί γονείς και παιδαγωγοί δεν θεωρούν αξιόπιστη την ψηφιακή μορφή. Ο Markus Dömer επισημαίνει ότι στις ασιατικές χώρες θεωρείται αυτονόητο τα παιδιά να έχουν στην κατοχή τους και να χρησιμοποιούν από πολύ μικρή ηλικία κινητές συσκευές. Αντίθετα, οι γονείς στη Γερμανοί ως σοβαρό μέσο θεωρούν κυρίως το βιβλίο. Ως προς αυτό, η σειρά LeYo! φαίνεται να προτείνει μια συμβιβαστική λύση: Η μορφή βιβλίου δίνει στους γονείς μια αίσθηση ασφάλειας όταν θέλουν να επιλέξουν μέσα από την πληθώρα των προσφερόμενων πολυμεσικών προϊόντων το «σωστό» για τα παιδιά τους. Τα «υβριδικά βιβλία» χρησιμοποιούνται ποικιλοτρόπως, προσφέρονται τόσο στο ξεφύλλισμα και την κλασική φωναχτή ανάγνωση από το γονιό όσο και σε μια πιο παρατεταμένη ενασχόληση του παιδιού, μόνου του, με το βιβλίο και την εφαρμογή.
ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΚΙΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟϊΟΝΤΟΣ
Ο εκδοτικός οίκος Carlsen συγκρότησε για το εγχείρημά του μια ομάδα εξωτερικών συνεργατών. Στη σύλληψη των βιβλίων λαμβάνεται εξαρχής υπόψη ο παράγοντας της επαυξημένης πραγματικότητας. Ο επιμελητής, ο συγγραφέας, ο εικονογράφος, ο σχεδιαστής παιχνιδιών, ο προγραμματιστής και ο διευθυντής παραγωγής χρησιμοποιούν, στο πλαίσιο της στενής τους συνεργασίας, διαδικασίες και εργαλεία από το χώρο του gaming και της πληροφορικής. Σημαντικό στάδιο κατά την ανάπτυξη του κάθε προϊόντος είναι η δοκιμή του από παιδιά προσχολικής ηλικίας. «Πρέπει ν’ αφήσεις τα παιδιά να τα χρησιμοποιήσουν και να παρατηρήσεις τι συμβαίνει» λέει ο Dömer. Τυχόν δυσκολίες στην αυθόρμητη χρήση μπορούν να εντοπιστούν μόνο μέσω της δοκιμής από πραγματικούς χρήστες. Τα αποτελέσματα ενσωματώνονται στην περαιτέρω επεξεργασία και τον προγραμματισμό του προϊόντος.
Το άλμα στον ψηφιακό κόσμο τόλμησε και η Tigerbooks Media, θυγατρική του εκδοτικού ομίλου Oetinger. Από το 2013 η επιχείρηση με έδρα το Αμβούργο προσφέρει το TigerCreate, ένα λογισμικό που επιτρέπει στους εκδοτικούς οίκους παιδικών βιβλίων να μετατρέψουν ένα ήδη υπάρχον βιβλίο σε διαδραστικό e-book ή σε εφαρμογή. Με τον τρόπο αυτό, ανεβάζουν στην ψηφιακή σκηνή γνωστούς ήρωες παιδικών βιβλίων. Από το 2015 το TigerCreate δίνει επιπλέον τη δυνατότητα χρήσης της επαυξημένης πραγματικότητας. Ακόμη, η Tigerbooks φροντίζει ώστε διάφοροι εκδοτικοί οίκοι να κάνουν κοινή εμφάνιση στο μάρκετινγκ και την αγορά με την ετικέτα «SuperBuch». Αυτό βοηθά ώστε να γίνει ευκολότερα κατανοητή η ιδέα και η εφαρμογή της αναγνωστικής καινοτομίας.
Ο κλάδος του βιβλίου ελπίζει με τέτοιες εξελίξεις να συμμετάσχει στην ψηφιακή στροφή της εποχής. Γι’ αυτό και οι περισσότερες εφαρμογές είναι δωρεάν, ο πελάτης δεν χρειάζεται να αγοράσει παρά μόνο το βιβλίο. Οι μικροί εκδοτικοί οίκοι, όμως, έχουν μείνει για την ώρα αναγκαστικά εκτός αυτής της ραγδαίας εξέλιξης, η οποία συνδέεται με υψηλό κόστος.
