Nicolas Mahler
Bana Kafka'yı çiz

Nicolas Mahler çizgi roman sanatçısıdır. Kafka-Anma Yılı olan 2024 yılında sanatçının “Komplett Kafka” adlı kitabı Suhrkamp Verlag tarafından yayımlanıyor ve sergi olarak turneye çıkıyor. Goethe-Institut Lyon'dan Ulrich Fügener, Nicolas Mahler'e beş soru yöneltti- çizgi roman, Kafka, komedi ve kasvet üzerine bir röportaj.

Nicolas Mahler ve Ulrich Fügener Röportajı

Nicolas Mahler, lütfen bize kısaca kariyerinizden ve çalışma felsefenizden bahseder misiniz?

1969 yılında Viyana'da doğdum ve okuldan sonra ne yapabileceğime dair bir planım yoktu. Birkaç kez denemiş olmama rağmen güzel sanatlar akademilerine kabul edilmedim. O zamanlar asıl ilgim çizgi roman ve mizah çizimlerine yönelikti. 1990'ların başlarında sanat okullarına başvurduğumda bu, eğitimcilerin gözünde, yapılabilecek en kötü ve sanatsal açıdan en değersiz şeydi. “Low Art” ile bir sanat okulunda yerinizin olmadığını belirterek sizi hızla başlarından atıyorlardı."

Her nasılsa bu beni inatla devam etmem için kamçıladı. Bunun yanında yapabileceğim başka bir şey de aklıma gelmiyordu. Daha sonra hiçbir eğitim almadan her şeyi kendi kendime öğrenmeye ve yaptıklarımı gazetelere sunmaya başladım. Kolay değildi ama bir şekilde başardım... İlk kitabın yayınlanması on yıldan fazla sürdü. O dönemlerde ret cevabı almak sinir bozucuydu, yıllarca. Geriye dönüp baktığımda, fikirlerimi hayata geçirebileceğim bir tarz geliştirmek için bu on yılın gerekli olduğunu söylemeliyim.

Minimalist çizim tarzınız Kafka'nınkine ne ölçüde benziyor?

Önceleri de kitap görüşmelerimde sık sık Kafka'nın çizimleriyle karşılaştırmalar yapılmıştı. Kafka'nın çizimlerini kitap kapaklarından tanıyor olsam da bunu pek sorgulamamıştım. Kafka’nın çizimlerini her zaman çok iyi, çok yalın ve özlü bulmuşumdur. Elbette benzerlikler görülebilir çünkü bunlar yüz ifadesi olmayan çöp adam figürleri. Kafka biyografisi üzerinde çalışırken bu benzerliklerin tam anlamıyla farkına vardım ve bununla oynamak bana büyük keyif verdi.

Kafka'da sizi çeken ne oldu? Onun hakkında ne düşünüyorsunuz?

Kitaplarımdan birçoğu klasik edebiyattan uyarlamalar. Ve sonuçta her zaman komiğe yöneldiğim için, içinde mizah barındıran eserler en uygun olanlardır. Son derece ciddi bir eserin parodisini yapmak değil istediğim, aksine metinde zaten var olan belirli komik unsurları kendim için kullanmak istiyorum. Kafka'da özellikle çekici olan şey (çizim yönünün yanı sıra), onun çok kasvetli, karanlık bir yazar olarak algılanmasının yanında komik unsurların da doğal bir şekilde eserlerinde bulunmasıdır. Örneğin, Dönüşüm (Die Verwandlung), aslında komik karakterlerle dolu mizahi bir skeçtir, her ne kadar bazıları için çok bunaltıcı olsa da ve hiç komik gelmese de. Komiği ve karanlığı birleştirmek elbette büyük bir çekiciliğe sahip.

Bundan sonra hangi yazarın eseri üzerinde çalışmayı düşünüyorsunuz? Veya kendi senaryonuza dayanan başka bir hikâye mi olacak?

Şu anda planlanmış bir şey yok. Çoğu zaman bu tamamen tesadüf eseri gerçekleşiyor. Şu an için Kafka'yla oldukça meşgulüm. Kafka'nın metinlerini (ve Kafka hakkındaki metinleri) okuyarak ve Kafka kitabımı yazarak ve çizerek geçirdiğim bir yılı aşkın sürenin ardından, sergileri gösterebilmek ve etkinliklere katılmak güzel bir değişiklik. Bir sonraki kitap projesi için kendimi tekrar uzun bir süreliğine kapatmadan önce bunu “havalandırma” olarak görüyorum.

Hangi kitapları ve çizgi romanları okumayı seversiniz?

Kitaplar konusunda, tıpkı eskiden çizgi romanlarda olduğu gibi edebiyat dünyasında gerçekten küçümsenen bir türe karşı tuhaf bir düşkünlüğüm var: İyi ya da kötü fark etmeksizin otobiyografileri büyük bir zevkle okuyorum. Ne yazık ki, çoğu gerçekten iyi değil, ama kötü olanlar bile beni bir şekilde eğlendiriyor ya da ilham verici bir şekilde kızdırıyor/ hayal kırıklığına uğratıyor. Ve neredeyse her birinde dikkate değer bir anekdot bulunuyor. Anekdotların büyük bir savunucusuyum; bu da edebiyat dünyasında tamamen olumsuz değerlendirilen bir şey. Şu sıralar çok fazla çizgi roman okumuyorum, en son, 1960'lardan itibaren kitap yayınlayan ve çalışmaları artık yavaş yavaş Almanca olarak da (Reprodukt tarafından) yayınlanmaya başlayan Japon illüstratör Shigeru Mizuki'den çok etkilendim.