Form Follows Function
ΕNOTHTA 6

ΟΔΗΓΙΕΣ

Σε αυτή την ενότητα οι συμμετέχοντες θα αποκτήσουν μια εικόνα των βασικών αρχών σχεδιασμού χρηστικών αντικειμένων στο Bauhaus.  Αν και το ντιζάιν (βιομηχανικό σχέδιο) δεν διδασκόταν ως αυτόνομο μάθημα, οι σπουδαστές εκπαιδεύονταν σε αυτό στο πλαίσιο των εργαστηρίων, όπως για παράδειγμα στα εργαστήρια της υφαντουργίας ή της επιπλοποιίας, όπου η πρακτική εργασία συνδεόταν με θεωρητικά ζητήματα σχεδιασμού. Η εστίαση ήταν εδώ στη δημιουργία συνολικών έργων τέχνης μέσα από την ομαδική δουλειά της κοινότητας των σπουδαστών. Το αργότερο το 1923, όταν ο Βάλτερ Γκρόπιους διακήρυξε το σύνθημα Τέχνη και τεχνολογία – μια νέα ενότητα, στο προσκήνιο τέθηκε ο σχεδιασμός πρωτοτύπων για τη βιομηχανική παραγωγή. Τα θέματα σχεδιασμού θα αντιμετωπίζονταν μέσω μιας ακριβούς ανάλυσης των προβληματικών πεδίων και των υλικών.
 
Αφού ασχοληθούμε με κλασικά αντικείμενα ντιζάιν του Bauhaus, οι συμμετέχοντες θα σχεδιάσουν και θα κατασκευάσουν τα δικά τους καθίσματα, ενδεχομένως σε συνεργασία με ένα τοπικό makerspace, ένα εργαστήριο ή μια Ανώτατη Σχολή Σχεδιασμού, ή ακόμη και σε έναν κατάλληλα εξοπλισμένο χώρο για μαστορέματα ή χειροτεχνίες.
 
Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην ενασχόληση με τα υλικά. Αντί της χρήσης κλασικών υλικών, όπως ξύλο ή πλαστικό, εδώ προτάσσεται η ιδέα της φιλικής προς το περιβάλλον δημιουργικής ανακύκλωσης (upcycling). Θα χρησιμοποιήσουμε χαρτί οντουλέ, ένα ελαφρύ υλικό, που οι συμμετέχοντες γνωρίζουν από την καθημερινότητα ως υλικό συσκευασίας. Ιδανικά, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν χαρτιά οντουλέ που οι συμμετέχοντες έχουν ήδη, π.χ. από συσκευασίες άλλων επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών ή από κούτες μετακόμισης.
 
Βήμα 1: Οι συμμετέχοντες θα ασχοληθούν με την κατευθυντήρια αρχή «form follows function» και θα κοιτάξουν μαζί φωτογραφίες γνωστών επίπλων και χρηστικών αντικειμένων του Bauhaus. Θα εξετάσουν τα τότε ευρέως διαδεδομένα υλικά ως προς τη λειτουργικότητα, τις περιβαλλοντικές παραμέτρους και την παραγωγή και θα συζητήσουν για τα υλικά από τη σημερινή σκοπιά, λαμβάνοντας υπόψη τους πόρους,  τη λιπασματοποίηση, τη δυνατότητα επανάχρησης, τις ιδιότητες, την υγεία και το κόστος. Σκοπός είναι η ιδέα της ανακύκλωσης και της δημιουργικής ανακύκλωσης να εφαρμοστεί στην πράξη, γι’ αυτό και θα εξεταστεί ως προς τις ιδιότητές του το υλικό του χαρτονιού και/ή του χαρτονιού οντουλέ.
 
Βήμα 2: Οι συμμετέχοντες θα σκιαγραφήσουν τώρα –είτε ο καθένας χωριστά είτε σε μικρές ομάδες– κάποιες πρώτες δικές τους ιδέες για απλά έπιπλα. Εδώ θα πρέπει να δώσουν σημασία στη λειτουργικότητα, τη φόρμα, τη στατική και την υλοποίηση με βάση το υλικό του χαρτονιού.
 
Βήμα 3: Αφού συζητηθούν στην ομάδα τα προσχέδια, θα επιλεγεί ένα τελικό προσχέδιο ανά ομάδα και θα σχεδιαστεί η εφαρμογή της στατικής ισορροπίας (τοποθετώντας εγκάρσια υποστυλώματα για τη σταθεροποίηση). Για το σκοπό αυτό, οι συμμετέχοντες θα βρουν τα απαιτούμενα μεμονωμένα (δομικά) στοιχεία, θα τα σχεδιάσουν και θα τα μετρήσουν.
 
Βήμα 4: Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες θα κόψουν από χαρτί τα μοτίβα όλων των απαιτούμενων στοιχείων σε κλίμακα 1:1, ώστε να τα μεταφέρουν στο επόμενο βήμα στο χαρτόνι.
 
Βήμα 5: Με ένα κοπίδι και ένα κοπτικό χαρτιού, τα στοιχεία θα κοπούν προσεκτικά πάνω στην επιφάνεια κοπής, υπό την επίβλεψη και με τη βοήθεια του υπεύθυνου του εργαστηρίου.
 
 
Βήμα 6: Όταν θα έχουν κοπεί όλα τα στοιχεία, θα γίνουν οι εγκοπές συναρμολόγησης. Εδώ οι συμμετέχοντες πρέπει να εργαστούν με ακρίβεια, έτσι ώστε στο τέλος οι κατασκευές να είναι σταθερές. 
 
Βήμα 7: Τώρα τα μεμονωμένα στοιχεία θα συναρμολογηθούν. Οι τραχιές γωνίες μπορούν να λειανθούν ελαφρώς.
 
Βήμα 8: Ανάλογα με το σχέδιο και το έπιπλο, εκείνο που απομένει τώρα είναι το «ντύσιμο», η ταπετσαρία. Αυτή μπορεί να κατασκευαστεί από το ίδιο χαρτόνι, εκτός εάν η φόρμα είναι στρογγυλεμένη, οπότε είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ένα απλό οντουλέ χαρτόνι. Η ταπετσαρία μπορεί να στερεωθεί με λίγη ξυλόκολλα και ταινία – αν και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί κανείς να συναρμολογήσει και να αποσυναρμολογήσει το έπιπλο γρήγορα. Πάντως, το έπιπλο είναι πλέον έτοιμο!