Atlas of Mediterranean Liquidity
Τέχνη και Επιστήμη

Καλλιτέχνες από την περιοχή της Μεσογείου αλλά και πέρα από αυτήν διαμορφώνουν σε συνεργασία με επιστήμονες διαδραστικούς χάρτες γύρω από το πολιτισμικό αγαθό «νερό». Στόχος είναι να αναπτυχθεί μια πολυφωνική συλλογή χαρτών με συναρπαστικές πτυχές και νέες αφηγήσεις γύρω από τη σχέση μας με το υδάτινο στοιχείο.

Το εγχείρημα Atlas of Mediterranean Liquidity χρησιμοποιεί διαδραστικούς χάρτες στους οποίες απεικονίζεται ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής στις ευάλωτες ως προς τους υδάτινους πόρους περιοχές γύρω από τη Μεσόγειο.

Ο άτλαντας εξετάζει ζητήματα που αφορούν τη χρήση των υδάτινων πόρων, το νερό ως ζωτικό περιβάλλον, την περιβαλλοντική ρύπανση και τις οικολογικές καταστροφές στη θάλασσα. Ποια η σχέση μας με το νερό στο παρελθόν και το παρόν; Πώς αναμένεται να είναι στο μέλλον; Πώς θα αλλάξει η χλωρίδα και η πανίδα ή οι ακτογραμμές και τι επιπτώσεις θα έχουν οι αλλαγές αυτές για εμάς; Πώς επηρεάζει η λειψυδρία τη συνύπαρξή μας; Σκοπός είναι ο άτλαντας να αναδείξει εναλλακτικές οπτικές γωνίες και αναπάντεχες προσεγγίσεις, αλλά και να μας προσκαλέσει σε έναν διάλογο με θέμα αυτό το ζωτικό για όλους μας στοιχείο. Μέσω του άτλαντα θα δημιουργηθεί ένα δίκτυο ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στα θέματα πολιτισμού τόσο στην περιοχή της Μεσογείου όσο και πέρα από αυτήν. Ο άτλαντας θα πλαισιωθεί από τοπικές εκδηλώσεις διαφόρων ειδών στις συμμετέχουσες πόλεις και κοινότητες.
 

Στα πλαίσια της τελευταίας φάσης του προγράμματος «Atlas of Mediterranean Liquidity», εκπρόσωποι από τα Ινστιτούτα Goethe Αθήνας, Αλεξανδρούπολης και Νάπολης θα συναντηθούν στην Αίγυπτο, με στόχο την ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τους χάρτες και τα αποτελέσματα των τελευταίων τοπικών προγραμμάτων. Η Μεσόγειος ως συνδετικός κρίκος δικτύωσης των ηπείρων και των επιμέρους περιφερειών, τίθεται στο επίκεντρο και θέτει τις βάσεις ενός διακρατικού διαλόγου στην πρώτη δια ζώσης συνάντηση του προγράμματος.

Τις τρεις αυτές πόλεις, Αθήνα, Αλεξάνδρεια και Νάπολη συνδέουν από την αρχαιότητα τόσο η κοινή τους ιστορία, όσο και οι υποδομές τους. Οι ομοιότητες τους αυτές συνέκλιναν στη δημιουργία τριών Atlas-χαρτών με κοινό σημείο εμβάθυνσης και αναφοράς: Συστήματα ύδρευσης με έλλειψη νερού στον αστικό ιστό. Ως εκ τούτου, η Αλεξάνδρεια θα φιλοξενήσει το συμπόσιο από τις 12 έως τις 14 Οκτωβρίου 2023, προσφέροντας ένα ποικίλο επιστημονικό και πολιτιστικό πρόγραμμα για τρεις ημέρες. Ειδικοί και φορείς στα πλαίσια του προγράμματος, θα αναπτύξουν τις απόψεις και τις προοπτικές τους μέσα από μια σειρά διαλέξεων, συζητήσεων σε πάνελ, θεματικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων και μιας κοινής έκθεσης. Η κοινή έκθεση θα φιλοξενηθεί στη φημισμένη Bibliotheca Alexandrina, ενώ οι διαλέξεις και οι θεματικές δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο και στο Goethe-Institut Alexandria.

Αλεξάνδρεια

Νάπολη

Αθήνα

«Τόποι του Νερού»

Το αστικό τοπίο της πρωτεύουσας καθορίζεται εδώ και δεκαετίες από ένα μοντέλο δόμησης που κυριαρχείται από κτίρια και σκληρές επιφάνειες (κυρίως άσφαλτος). Οι αδόμητες εκτάσεις, οι χώροι πρασίνου και ακόμα περισσότερο οι υδάτινες επιφάνειες (εκτός της θάλασσας), καλύπτουν ένα πολύ μικρό ποσοστό της πόλης.
Όμως υπάρχουν! Στην πόλη, υπάρχουν τόποι που εντοπίζεται το υγρό στοιχείο, με μικρότερη ή μεγαλύτερη ένταση, επιδρώντας και αναδιαμορφώνοντας του αστικό περιβάλλον και την σχέση των πολιτών με αυτό. Ρέματα και εκβολές τους, έλη, λίμνες και άλλοι φυσικοί ή τεχνητοί υγρότοποι με σταθερή ή εποχιακή ροή υδάτων υπάρχουν στην πόλη, συχνά ακόμα και εντός των πυκνοδομημένων γειτονιών της.
Στον διαδραστικό χάρτη που θα παραχθεί, θα εντοπίζονται αυτά τα σημεία, θα παρατίθενται συνοπτικές πληροφορίες, φωτογραφίες ή άλλα μέσα αναπαράστασης (π.χ. σκίτσα, χάρτες).
Στην εποχή της κλιματικής κατάρρευσης, όπου η ανάγκη για διατήρηση και αύξηση του νερού στον αστικό ιστό είναι προτεραιότητα, είναι σημαντική η βελτίωση της σχέσης των πολιτών με τους τόπους που αυτό εντοπίζεται.

Έρευνα και Διαχείριση Έργων
Θάνος Ανδρίτσος
Commonspace Co-op

«Ζωντανά νερά της Αθήνας»

Η Αθήνα είναι η νοτιότερη πρωτεύουσα στην ηπειρωτική Ευρώπη. Η μεγαλούπολη βρίσκεται στην πεδιάδα του λεκανοπεδίου, μια ξηρή πεδιάδα που περιβάλλεται από τέσσερα βουνά: το Αιγάλεω, την Πάρνηθα, την Πεντέλη και τον Υμηττό. Το τοπικό κλίμα είναι ένα από τα πιο ξηρά της χώρας. Το νερό εδώ είναι πολύτιμο για την βιοποικιλότητα.
Μικρές πηγές, μικρά ποτάμια και συστήματα άρδευσης υπάρχουν σε λίγα σημεία και μέσα στην Πόλη. Σήμερα, τα εναπομείναντα νερά είναι εξαιρετικά σημαντικά για την άγρια ​​ζωή, τα ζώα και φυτά που κατοικούν αναμεσά μας στην πόλη. Αυτό το έργο είναι μια περιήγηση σε «θερμά σημεία» βιοποικιλότητας των εσωτερικών υδάτων στην Αθήνα. Το έργο θα συλλέξει οπτικοακουστικό περιεχόμενο χρησιμοποιώντας drones, υποβρύχιο βίντεο και φωτογραφία για να αναδείξει τις αξίες των άγριων ζώων και των φυτών που επιβιώνουν στους λίγους υγρούς χώρους της Αθήνας.

Έρευνα και Διαχείριση Έργων
Δρ. Σταμάτης Ζόγκαρης
Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών
Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων

Ψηφιακός χάρτης Άθηνα