W ramach projektu „Linguistic Landscaping“ studenci kierunków pedagogicznych z Europa-Universität we Flensburgu przyjechali na tydzień do Warszawy, by spotkać się z warszawskimi uczniami i wspólnie sprawdzić, jak wygląda wielojęzyczność w tym mieście.
Linguistic Landscaping
Metoda Linguistic Landscaping
Ta metoda (także metoda badań) stosowana jest przede wszystkim w socjolingwistyce, socjologii oraz geografii i polega na dokumentacji języka pisanego w przestrzeni publicznej, przez co skłania do refleksji nad rozpowszechnieniem i funkcją języków. „Linguistic Landscaping“ to proces mający na celu zbadanie i pokazanie języka oraz wielojęzyczności np. poprzez fotografowanie, a następnie analizowanie szyldów.
Informacje o projekcie i jego cele
W ramach projektu „Linguistic Landscaping“ studenci kierunków pedagogicznych z Europa-Universität we Flensburgu przyjechali na tydzień do Warszawy, by spotkać się z warszawskimi uczniami i wspólnie sprawdzić, jak wygląda wielojęzyczność w tym mieście.
Projekt umożliwił studentom zebranie pierwszych praktycznych doświadczeń w planowaniu lekcji i nauczaniu języka niemieckiego jako obcego. Wcześniej studenci stworzyli dydaktyzację, którą wykorzystali, aby pokazać uczniom metodę „Linguistic Landscaping“. Dzięki temu projektowi uczniowie mogli spojrzeć na swoje miasto z nowej, być może niecodziennej perspektywy. Mieli także okazję, by porozmawiać po niemiecku z rodzimymi użytkownikami tego języka, a więc przekonać się, jak wygląda wielojęzyczność w praktyce. W projekcie zostali skonfrontowani z pytaniem, co dla nich oznacza wielojęzyczność na co dzień i w przyszłości.
Odbyte w ramach projektu wyprawy były dla uczestników okazją, by poznać Warszawę jako miasto wielojęzyczne. Metoda ta pozwoliła nie tylko przekonać się, jakie języki są dziś ważne w stolicy, ale także dowiedzieć się czegoś o narodach i kulturach, które przyczyniły się do rozwoju miasta w przeszłości.
Przebieg projektu w Warszawie
Na początku tygodnia, który uczestnicy projektu spędzili w Goethe-Institut w Warszawie (6-9 czerwca 2017), studenci wprowadzili uczniów w tematykę projektu i pokazali im metody naukowe, konfrontując ich z osobistymi pytaniami: Co oznacza dla ciebie wielojęzyczność? Czy jesteś wielojęzyczny/a? Jakie korzyści przynosi mówienie w wielu językach?
Następnie studenci i uczniowie w grupach wyruszyli na miejską wyprawę. W różnych dzielnicach Warszawy wspólnie szukali szyldów, napisów czy reklam w innych językach. Znalezione przez nich obcojęzyczne napisy skłoniły ich do refleksji nad różnymi narodami i kulturami, które przyczyniły się do rozwoju ich miasta i które kształtują ich otoczenie.
Trasy wycieczek zostały opracowane specjalnie na potrzeby projektu przez Mariusza Prządaka z grupy Praska Ferajna. Uczestnicy projektu szukali na przykład śladów żydowskiej ludności Warszawy. W pobliżu Muzeum Historii Żydów Polskich Polin można było znaleźć liczne napisy w języku hebrajskim i jidysz. Obecność tych dwóch języków przypomina o istnieniu w Warszawie licznej niegdyś społeczności żydowskiej, która przed drugą wojną światową stanowiła ponad 30% ludności miasta. Obok Cmentarza Żydowskiego położony jest Cmentarz Powązkowski. To prawdziwy tygiel kultur i religii – leżą tam protestanci, muzułmanie z Kaukazu czy Tatarzy.
Także dzielnica Saska Kępa może pochwalić się wielokulturową przeszłością. To właśnie tutaj szukali schronienia Holendrzy, Flamandowie i Fryzyjczycy uciekający ze swoich krajów przed prześladowaniem religijnym. Nazwy różnych innych warszawskich dzielnic także wywodzą się z języków obcych. Nazwy Mariensztat (Marienstadt), Żoliborz (Joli bord) i Marymont (Marie Mont) pochodzą z języka niemieckiego lub francuskiego, z czasem jednak zostały spolszczone. Ale do Warszawy przyjeżdżano nie tylko z Europy Zachodniej. Na Pradze można dostrzec także wpływy imigrantów z Rosji. Po prawej stronie Wisły uczestnicy projektu zobaczyli to, co zostało po wielokulturowym Jarmarku Europa, na którym spotykali się imigranci z różnych krajów i sprzedawali swoje towary. Wielokulturowość była tu widoczna na co dzień.
Zdjęcia zrobione podczas wypraw posłużyły za inspirację do projektu artystycznego. Podczas zajęć, które poprowadziła artystka z Berlina, Patricia Thoma, uczniowie w grupach tworzyli kolorowe kolaże, w których w kreatywny sposób wykorzystywali zrobioną przez siebie dokumentację. W ten sposób powstały intrygujące prace, które pokazują kulturową, językową i architektoniczną różnorodność z punktu widzenia uczniów.
Materiały projektowe
W ramach projektu ukazała się publikacja książkowa skierowana do uczniów i nauczycieli zainteresowanych wielokulturowością i wielojęzycznością w Warszawie.
Zapraszamy wszystkich warszawiaków i osoby zainteresowane tym miastem do spojrzenia na stolicę z perspektywy uczniów i odkrycia jej wielojęzyczności.
