Συνέντευξη
Achileas Kentonis
Αχιλλέα, είσαι ο ιδρυτής του Artos House, ενός οργανισμού που φέρνει κοντά την τέχνη και την επιστήμη, την πρωτοπορία και την κοινωνική δέσμευση. Το Artos House είναι μια πλατφόρμα για καλλιτέχνες, επιστήμονες, δημιουργούς και ερευνητές που στηρίζει διεπιστημονικά έργα. Ποιο είναι το όραμα του Artos;
Το όραμά μας είναι να λειτουργήσουμε ως καταλύτης για στοχαστές και δημιουργούς στην Κύπρο και να προωθήσουμε την Ευρωπαϊκή ταυτότητα και αλληλεγγύη για όλους τους πολίτες μέσα από μια διεπιστημονική προεσέγγιση. Είμαστε πολύ επιλεκτικοί στις συνεργασίες μας γιατί επιθυμούμε να έχουμε αντίκτυπο. Η συνεργασία μας με το Ινστιτούτο Γκαίτε Κύπρου ξεκίνησε πριν από μια και πλέον δεκατία και αποδείχθηκε ως μια μακρά και αξιόπιστη συνεργασία. Μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα και έχουμε σαφήνεια και άριστη επικοινωνία σε όλα τα πρότζεκτ που κάνουμε μαζί. Σε αυτό το στάδιο θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου, γιατί στα τελευταία 4 χρόνια στα οποία ο δημιουργικός τομέας και η κοινωνία των δημιουργών στην Κύπρο βρίσκονταν σε οικονομική κρίση, το Ινστιτούτο Γκαίτε Κύπρου παρέμεινε ένας αξιόπιστος πυλώνας υποστήριξης ιδεών και έργων, αλλά και δρομολόγησε έργα που συνέδεαν τη Γερμανία και την Κύπρο με ένα πολύ παραγωγικό τρόπο.
Moving Silence, Oberhausen on Tour, Freiraum. Αυτά είναι μόνο κάποια από τα έργα που κάναμε μαζί ενόσω ήμουν εδώ στη Λευκωσία. Θυμάσαι ακόμη την πρώτη σου συνάντηση, το πρώτο σου έργο με το Ινστιτούτο Γκαίτε; Περί τίνος επρόκειτο τότε;
Βεβαίως, κάναμε τόσα πολλά ακόμα έργα εκτός από αυτά που αναφέρονται στην ερώτησή σου. Θυμάμαι την πρώτη μας συνάντηση πολύ καλά, όταν εξετάζαμε το όραμα του καθενός από εμάς για να δούμε αν ήταν συμβατά. Ανακουφίστηκα όταν μετά από τα πρώτα 15 λεπτά αυτό έγινε σαφές και επικεντρωθήκαμε στο έργο. Επίσης συνειδητοποίησα ότι και οι δύο είμαστε εθισμένοι στη δουλειά. Παρόλο που οι συνθήκες δεν ήταν ποτέ τέλειες, πάντοτε βρίσκαμε τρόπους να διεκπερεώνουμε όλα τα πρότζεκτ μας με μεγάλη επιτυχία. Αν πρέπει να σταθώ σε ένα από αυτά, θα ήταν το πρότζεκτ Freiraum. Ήταν ένα έργο με "μεγάλο ρίσκο" στο οποίο συμμετείχαν όλα τα Ινστιτούτα Γκαίτε της Ευρώπης. Και οι δύο αντιμετωπίσαμε διάφορες προκλήσεις, αλλά παρ' όλα αυτά πήγε εξαιρετικά. Η συμμετοχή του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Κύπρο, παρόλο που ήταν μια από τις μικρότερες σε μέγεθος, προσέφερε μια από τις πιο ποικίλες και πολυεπίπεδες δράσεις. Οι δράσεις αυτές περιελάμβαναν την ανάπτυξη προηγμένων εφαρμογών επαυξημένης πραγματικότητας, γκραφίτι, συναυλίες, εκθέσεις, κοινωνική έρευνα σε κοινωνικές στέγες στη Λευκωσία, καθώς και δράσεις στη Ρώμη σε αυτά τα πλαίσια. Φαινόταν σαν μια αδύνατη αποστολή, αλλά τολμώ να πω ότι τώρα είμαστε περήφανοι για τα αποτελέσματα. Θα ήταν αδύνατον, αν οι ομάδες και των δύο μας δεν ήταν τόσο συντονισμένες ή αν δεν είχαν σαφή αντίληψη του τι σημαίνει συνέργεια.Αχιλλέα, είσαι συχνά στη Γερμανία και απέκτησες μια άποψη για τον πολιτισμό εκεί. Τι σε εξέπληξε, ή τι σε εκπλήττει ακόμη, όταν είσαι στη Γερμανία, πέρα από όλα τα κλισέ;
Αυτή είναι μια πολύπλοκη αλλά εξαιρετική ερώτηση. Παγκόσμιες και τοπικές προκλήσεις σε δημοκρατικά συστήματα όπου η ελευθερία της έκφρασης και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι κατοχυρωμένα, δημιουργούν κοινωνικές αλλαγές που παίρνουν την μορφή μιας κοινωνίας πολλαπλών ταυτοτήτων. Η πανδημία και η κλιματική κρίση, για παράδειγμα, δημιούργησαν μια διχοτόμηση απόψεων για το τι πρέπει να γίνει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή αυτού που αποκαλούμε "παραδοσιακά ή εθνικά κλισέ", η οποία είναι ιδιαίτερα αισθητή στις πόλεις. Έχω την εντύπωση ότι ο ρυθμός με τον οποίο αυτά τα κλισέ αλλάζουν στην Γερμανία είναι ο ίδιος όπως και στην Κύπρο ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εκπλήσσομαι συνεχώς όταν βιώνω κοινωνικές συμπεριφορές στη Γερμανία, τις οποίες 20 χρόνια πριν δεν θα θεωρούσα πιθανό να βιώσω. Ελπίζω ότι αυτός ο ρυθμός αλλαγής θα οδηγήσει σε μια πιο συγκεκριμένη Ευρωπαϊκή ταυτότητα και αλληλεγγύη, ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις υφιστάμενες και τις μελλοντικές παγκόσμιες προκλήσεις.
Το Ινστιτούτο Γκαίτε βρίσκεται στην Κύπρο εδώ και 60 χρόνια. Νιώθουμε ότι βρισκόμαστε σήμερα σε ένα σημείο καμπής, όχι μόνο λόγω της πανδημίας, αλλά και λόγω άλλων παγκόσμιων προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή, η άνοδος του λαϊκισμού και πολλά άλλα. Ποια μπορεί να είναι η συμβολή ενός ιδρύματος όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε στο μέλλον; Τι μας εύχεσαι;
Άλλη μια σημαντική ερώτηση. Πρώτα απ' όλα είναι απαραίτητο να καταπολεμηθεί ο λαϊκισμός, ο οποίος λαμβανει μεγάλη προσοχή από τα μέσα ενημέρωσης και προκαλεί σύγχηση στις κοινωνίες. Έπειτα, πιστεύω ότι ένα ίδρυμα όπως το Ινστιτούτο Γκαίτε πρέπει να συνεχίσει να δρομολογεί περισσότερα έργα που καταπιάνονται με τοπικές και παγκόσμιες προκλήσεις σε διμερές πλαίσιο. Η συνεργασία ανθρώπων από τη Γερμανία και την Κύπρο πάνω στην ίδια πρόκληση δημιουργεί σχέσεις που μπορούν να αναπτυχθούν στο μέλλον. Στον δυτικό κόσμο, οι σχέσεις των ανθρώπων μπορούν να αλλάξουν απόψεις και να δημιουργήσουν ένα υγιέστερο περιβάλλον για την οικονομία, την εκπαίδευση, τα ταξίδια και καλύτερη κατανόηση ανάμεσα σε χώρες. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τον πολιτισμό, εφόσον υπάρχει κοινωνική ευαισθητοποίηση και προθυμία να διατηρηθούν οι ευρωπαϊκές αξίες για όλους. Εξάλλου, η ιστορία της Ευρώπης μας έδωσε πολλά παραδείγματα, τα οποία οφείλουν να μας κάνουν πιο σοφούς και να ακoλουθούμε μια κοινή γραμμή. Εύχομαι τα καλύτερα για την κυρία Κάριν Βάργκα στην νέα της θέση. Αφήνει πίσω της μια καταπλητική ομάδα του Ινστιτούτου Γκαίτε και την δική της προσωπική πινελιά. Μας έδειξε, αν μπορώ να πω κάτι τέτοιο, μια μεσογειακή πτυχή της Γερμανίας η οποία άνθισε εδώ στην Κύπρο. Είμαι σίγουρος ότι θα συναντηθούμε ξανά...