Dana von Suffrin „Otto“

Dana von Suffrin „Otto“
© Kiepenheuer & Witsch Verlag, Köln 2021
S. 7-11

Übersetzt von Zofia Sucharska
 
Eurazjatycki step wiosną

Mój drugi mąż miał na imię Tann i pochodził z regionu, który nazywa się Gäuboden i gdy po raz pierwszy rozmawialiśmy na szpitalnym korytarzu, usłyszałam gojboden, bardzo dobrze, powiedziałam, pochodzisz z płodnej ziemi, która wydaje jednego goja po drugim, a ja pochodzę z Ottona.
Pamiętam dokładnie, jak popatrzył na mnie wtedy Tann. Spojrzał mi prosto w oczy, a gdy ja się zastanawiałam, jaki ma kolor oczu, zielony czy niebieski, on nagle przeniósł wzrok na coś innego, może na mój nos albo na szpitalne łóżko powleczone przezroczystą folią. Odgarnął włosy z czoła, po czym zatrzymał rękę z tyłu głowy i nagle wyglądał jak ktoś, kto po dłuższej chwili forsownych dociekań znalazł się bardzo blisko rozwiązania problemu, a ja wiedziałam, że zrozumiał to dziwne sformułowanie.
Tann co sobotę odwiedzał drobną starszą panią, która niczym poczwarka pszczoły leżała w nędznej czteroosobowej sali, oczekując na ostateczną metamorfozę, ja zaś odwiedzałam Ottona. Zazwyczaj miał zamknięte oczy, a jego twarz przybierała w śpiączce wyraz pełen wyrzutu, jak gdyby gniewał się na Pana Boga (albo na nas, własne dzieci, kto to widział, wyrodne córki!). Od czasu do czasu wychodziliśmy z pokojów i spotykaliśmy się pośrodku korytarza oddzielającego pacjentów objętych publiczną opieką zdrowotną od tych leczących się prywatnie jak mojego ojca, po czym wypijaliśmy w bufecie dwie czy trzy  kawy, które wcale nas nie rozbudzały. Tann był zresztą nerwowy nawet bez kawy; dokładnie rzecz biorąc, co zauważyłam dopiero później, na przemian ogarniało go wzburzenie i melancholia, a często jedno i drugie na raz, zwłaszcza gdy opowiadałam mu o swojej rodzinie.
Już na krótko po tym, jak poznaliśmy się pomiędzy pielęgniarską dyżurką i szpitalną windą, Tann zaczął coraz częściej odwiedzać mnie w domu, po czym wychodziliśmy do jednej z ponurych, ciemnych kawiarni w okolicy albo szliśmy kawałek wzdłuż Izary i gdy wracaliśmy do mojego mieszkania, siadaliśmy na łóżku, czekając, na kim w pierwszej kolejności położy się kot. Tann powiedział, że jego ulubionym odgłosem jest wrrau wydobywające się z kociego ciała dokładnie w chwili, gdy łapy zwierzęcia dotykają podłogi. W trakcie kilku pierwszych wizyt wystarczyło, że pogłaskał kota i już zaczynał kichać, a jego oczy robiły się czerwone i jeszcze mniejsze; jednak z czasem ciało przyzwyczaiło się do kota, potem sam go polubił, a po kilku tygodniach poprosił mnie o klucz do mieszkania, żeby pod moją nieobecność karmić zwierzaka. Wkrótce zaczął się skarżyć, Timno, twoja lodówka jest jeszcze bardziej pusta niż wzrok twojego ojca. Tak nie można. Po powrocie ze szpitala musisz jeść. Następnego dnia wieczorem znalazłam w niej masło i warzywa.
 
Być może Tann pod pewnymi względami radził sobie lepiej ode mnie i od Babi, bo jego ojciec już umarł. A nasz jeszcze nie. Niektórzy za cud uważali, że Otto – o ile można to tak ująć – wciąż bawi wśród nas. Czasem oddalał się odrobinę od tego żywego stanu, po czym sobie przypomniał, co trzyma go przy życiu i znów zacząć zbliżać się cichaczem, do życia i do mnie; wtedy woda faktycznie wypływała mu z płuc, zaczynał przełykać i samodzielnie oddychać, zupełnie jak w tych telewizyjnych dokumentach o stepie eurazjatyckim: Długa zima dobiega końca i śnieg zalegający w Mandżurii i Puszcie zaczyna topnieć, parować i w przyspieszonym tempie z ziemi wybija się latorośl, która postanawia zamienić się w pąk, orkiestra gra Vivaldiego i pąk się otwiera, okazały i lśniący, a widz rozmyśla o tym, jak piękne jest życie i potężna natura i jeszcze o innych frazesach, które głos z brytyjskim akcentem szepcze mu z offu, sam całkowicie pochłonięty biegiem wydarzeń.
Była między nimi tylko jedna różnica: Ojciec rozkwitał tak często, że lekarze kręcili głowami, przypominając wyschnięte słoneczniki na wczesnym jesiennym wietrze i mówili: Rany, wasz tato jest nie do zdarcia, co?
Śledziłam każdy cykl przemijania i zmartwychwstania. Proszę księdza, nasz ojciec jest jak Jezus Chrystus, tylko że bez przerwy, powiedziałyśmy szpitalnemu katolickiemu duszpasterzowi, który zwrócił się do nas, bo już trzykrotnie widział, jak znikamy w małym pomieszczeniu, żeby przed wejściem na intensywną terapię zdezynfekować ręce i założyć szeleszczący zielony fartuch. Zaśmiał się i spytał, czy jesteśmy bliźniaczkami, na co Babi wykrzyknęła: Ciało mam dużo większe, ale umysł malutki!, na co ksiądz nieco spoważniał i stwierdził, że humor to dobra metoda radzenia sobie z różnymi zdarzeniami i że życzy nam wszystkiego dobrego. (Zdarzeniami, tak to ujął ksiądz; Moją ciężką niesprawiedliwą chorobą!, wykrzyknął ojciec, a ja pomyślałam: Czy nasza historia tutaj się kończy? Pomyślałam o przepastnych tomach stojących na regale z książkami Ottona, które miały w tytule zaginiony świat albo utraconą kulturę i o wielu rzeczach, których Otto być może sam by mi nigdy nie opowiedział).
Podczas jednych z popołudniowych odwiedzin Otto przebudził się po dwutygodniowej śpiączce, spojrzał na mnie wielkimi brązowymi oczami, których wygląd wskazywał na lekką nadczynność tarczycy i uśmiechnął się. Byłam jego ulubioną córką, obrażał mnie rzadko, podczas gdy do mojej siostry często zwracał się jedynie per smarkula. Timno, jak tam twoje nowe życie, zapytał nagle, a ja wybuchnęłam śmiechem i zapytałam: Ottonie, jakie nowe? Wszystko po staremu.
Oszukiwać własnego ojca nie należy!, odparł Otto, także ze śmiechem. Przy czym to, co powiedziałam, wcale nie było kłamstwem, bo moje życie w znacznej mierze faktycznie wyglądało tak jak zawsze, nowy był w nim jedynie Tann.