Martin Elsaesser

Uluslararası mimarlık ilkeleriyle yapılan bu bina 1936 yılında ihaleye çıkartılmıştır. Aynı yılın Arkitekt dergisinde “Sümerbank Proje Müsabakası” yazısı altında, yarışmaya birçok önemli Türk ve bazı yabancı mimarların katıldığı, birinci gelen tasarımın Seyfi Arkan’ınki olduğu görülür; fakat yapı, sonradan yarışmaya katılanlar arasında adı geçmeyen Martin Elsaesser tarafından tasarlanmıştır. Mimarın yapı üzerinde çalışırken, kurallara göre gerektiği halde, yanında Türk mimar çalıştırmaması zamanında eleştirilere yol açmıştı.

Bina trapez biçiminde bir yapı adası üzerinde, eliptik giriş holüne göre simetrik olarak planlanmıştır. Arkaya doğru genişleyerek açılan planda, öndeki Sümerbank satış mağazası ve banka kısmı alçaktır. Dışbükey saçağı kütlesinin hafif içbükey formuyla karşıtlık yapmaktadır. Yuvarlatılmış köşeleri, merdiveni ve pirinçten sütunlarıyla ana giriş burada ve simetri aksı üzerindedir. Uluslararası yaklaşımın yanı sıra, alçak bloğun ahşap kirişlemeli geniş saçakları sonraki yılların II. Ulusal Mimarlık Akımı yapılarındakini anımsatmaktadır. Arkada genişleyen bölüm, zemin üzerine beş büro katından ve dikey yönde üç bölümden oluşan yüksek bir bloktur ve alçak kısımdan oldukça farklıdır. Üst katı önceleri mantar başlıklı sütunların taşıdığı, üzerinde üç büyük dairesel deliği olan örtüsüyle yarı açık bir teras durumundaydı; bugün ise kapalıdır. Büro bloğundaki pencere ve çatı düzeni, örneğin, Holzmeister’in uluslararası mimarlık anlayışından başka bir tutumla ele alınmıştır. Holzmeister yapılarının cephelerinde görülen biteviye pencere düzeni bu yapıda yoktur. Tek, üçlü ve dörtlü olarak yerleştirilen pencerelerin ortasındaki gölgelikler yüzeylerde gölge-ışık etkileri yaratmaktadır. Betonarme iskelet sisteminin uygulandığı yapının öndeki alçak kütlesi dıştan Ankara taşıya kaplanmıştır.