Thư viện và truyền thông xã hội
"Hãy làm thư viện tuyệt vời trở lại"

Với một video trên Youtube về Tổng thống Mỹ Trump, ông Ville Vaarne quản lý về truyền thông của Hiệp hội thư viện Phần Lan đã nhận được hơn 200.000 cuộc gọi. Đối với Vaarne điều đó chứng tỏ truyền thông xã hội là điều bắt buộc đối với thư viện.

Von Leonard Novy

Ông Vaarne, theo ông, công tác quan hệ công chúng trong ngành thư viện đã thay đổi như thế nào và tiền đề của ông là gì?

Khi ra nhập Hiệp hội thư viện Phần Lan chúng tôi đã suy nghĩ có thể sử dụng truyền thông xã hội như thế nào. Tôi đến từ lĩnh vực sản xuất chương trình truyền hình và vì thế đã đề nghị sản xuất video. Nhờ sự trợ giúp của video đến nay chúng tôi đã với tới được đa số mọi người và một công chúng khác, rộng khắp hơn. Điều đó làm tôi thực sự hạnh phúc.

Tại sao ông chọn phương tiện video? phản ứng là như thế nào?

Tôi ưa thích phương tiện này, vì theo tôi thư viện vẫn còn được coi là một địa điểm tĩnh và video là năng động. Video đề cập đến những sự việc thú vị, vừa mới diễn ra. Điều đặc biệt của video truyền thông xã hội là nó như tự sẻ chia khi nó đề cập đến con người.

Tuy video truyền thông xã hội có từ vài năm nay, nhưng nó vẫn là cái gì đó còn mới lạ đối với công chúng. Tôi thích hình dung là thế giới thư viện nhờ sự trợ giúp của video sẽ trở thành một phần của khuynh hướng này. Đối với tôi, một người chuyên nghiệp, thì làm các video này là một thách thức thú vị. Tôi phải vận dụng năng lực sáng tạo của mình để giới thiệu lĩnh vực thư viện một cách hấp dẫn, sao cho các video sẽ tự lan truyền trên truyền thông xã hội.

Công tác quan hệ công chúng của thư viện trong thời đại mạng xã hội nhìn chung sẽ cần phải thay đổi như thế nào? Thư viện có nên hiện diện trên mạng xã hội không và nếu có thì như thế nào?

Số hóa tạo ra một quá trình thường xuyên tìm kiếm cái mới của thư viện. Vì thế truyền thông xã hội là một thành phần tự nhiên của toàn bộ vấn đề này, là một phần nhỏ, nhưng quan trọng của quá trình này.

Ví dụ như ở Phần Lan có hơn 700 thư viện công cộng. Cá nhân tôi nghĩ rằng, ít nhất từng thư viện trong số đó cần phải suy nghĩ là nên làm gì trên các mạng xã hội và ở trên đó có phù hợp với cộng đồng của mình không. Liệu có cách nâng cao sự hiện diện trên mạng xã hội không. Đó là một trong những khả năng, mà với nó thư viện có thể tạo ra cho mình một diện mạo mới. Các thư viện được đòi hỏi phải xem xét lại vai trò của mình từ nhiều góc độ khác nhau.

Quyền được tồn tại của thư viện từ lâu nay dựa trên việc cung cấp một bộ sưu tập sách và các phương tiện truyền thông khác. Căn cứ vào quá trình được ông mô tả, thì thư viện phải tự chứng nhận mới tính hợp thức của mình, vì giờ đây tôi có thể đọc sách ở mọi nơi. Đối với ngôn ngữ phải chăng tính chất diễn đàn, mà nay trở nên quan trọng hơn, là hình thức đối thoại bình đẳng với người đọc?

Vâng, đúng thế. Hiện tại thư viện có một cơ hội tuyệt vời là thông qua truyền thông xã hội thắt chặt được quan hệ của mình với công chúng của mình và con người nói chung.

Video có phải là công cụ phù hợp để nhận được sự chú ý này và tạo ra các mối quan hệ không?

Chính xác, nó làm cho mọi người suy nghĩ nhiều hơn về thư viện. Ở Phần Lan thư viện là một trụ cột và một thành phần sống động của xã hội chúng tôi. Đồng thời thư viện được coi là đương nhiên. Tôi muốn làm sao cho mọi người học cách đánh giá thư viện tích cực hơn, sao cho họ nhận thức được thư viện ở Phần Lan quan trọng như thế nào. Nhưng trách nhiệm đó nằm ở bên phía chúng tôi. Nếu chúng tôi làm cho mọi người tích cực suy nghĩ về thư viện và nhìn nhận thư viện với một nhận thức tích cực, thì như vậy là đạt được mục đích rồi.

Ông tích cực đấu tranh cho nhận thức thư viện là cơ quan, là một tài sản công cộng? Phản ứng như thế nào? Ông có gặp sự nghi ngại không?

Chắc chắn là có nghi ngại. Có một hào ngăn cách trong lĩnh vực thư viện. Có người vui mừng là thư viện đảm nhận một vai trò tích cực hơn. Những người khác lại nói rằng, thư viện cần phải trung lập và ví dụ như không nên lan truyền những video về cuộc khủng hoảng người di cư và người xin tị nạn. Tôi đã làm một video về việc thư viện hỗ trợ người di cư và người xin tị nạn như thế nào. Tuy tôi tin vào một thống nhất chung là chúng ta cần phải hỗ trợ những người này, nhưng một số người sẽ lý giải, thư viện là một nơi trung lập và không nên đưa ra quan điểm về vấn đề này. Tôi không nghe trực tiếp được nhiều những lời phê phán, nhưng chắc chắn là có những lời phê phán. Video thành công nhất của ông cho đến nay là về Tổng thống Mỹ Donald Trump, đúng thế không? Diện người xem rộng lớn như thế nào?

Hơn 200.000 cuộc gọi. Tôi muốn thiết lập mối liên kết giữa Trump và cuộc chiến chống giáo dục, đào tạo của ông ta với trí thông minh và tôi muốn với video này ủng hộ chính những gì ông ta chống lại. Về cơ bản thì Trump với tư cách là nhân vật chính là điều trái ngược đối với những gì thư viện đại diện.

Từ ý tưởng ban đầu đến công bố video này ông mất bao lâu?

Khoảng vài ngày, trong đó ý tưởng là sự kiện then chốt, chứ không hẳn là khâu thực hiện. Tôi không muốn tranh luận về cách làm đối với công chúng, mà về ý tưởng của tôi. Vì thế tôi đã cần rất nhiều thời gian để diễn giải ý tưởng này và trao đổi với mọi người về ý tưởng đó..

Nếu ai đó nói, ông ấy không có đủ tiền để sản xuất video, ông trả lời thế nào? Một video như vậy phải chi phí bao nhiêu?

Vâng, quả thật có những e ngại là người ta phải chi một số tiền khổng lồ cho một việc như vậy và không ai có tiền không nằm trong ngân sách thông thường để làm một việc nào đó.

Để làm video về Trump tôi đã thuê một người bắt chước chuyên nghiệp từ Mỹ. Tôi đã tìm thấy anh ta trong một dịch vụ được đăng tải trên internet tên là „Fiver“ (số 5), nơi người ta trả 5 đô la cho nhiều loại công việc khác nhau. Anh ta nhận được tổng cộng khoảng 50 đô la tiền thù lao. Phần mềm tôi lấy từ Adobe với giá khoảng 50 Euro một tháng. Như vậy ngân sách chi cho video này là khoảng 100 Euro. Chi phí đó là không lớn.