Trends in Duitse strips in 2021
Continuïteit en vertelplezier

Het Duitse striplandschap is niet alleen diverser en professioneler geworden, het genre wordt ook steeds populairder. Van kinderstrips tot coronadagboeken: de trends in 2021.

Von Ralph Trommer

De jongste jaren konden we met verbazing vaststellen hoe steeds meer tekenaars zich tot de stripkunst wendden. Als gevolg daarvan zien we dat het medium vandaag zowel narratief als visueel aan professionalisme heeft gewonnen en dat het door een almaar groter lezerspubliek omarmd wordt.

Dit wordt bijvoorbeeld duidelijk als we kijken naar strips voor kinderen. Tot enkele jaren geleden had je maar een handvol voorbeelden van geslaagde stripverhalen voor kinderen en jongeren, zoals Q-R-T, het vriendelijke alien-verhaal van Ferdinand Lutz, dat inmiddels uit verschillende delen bestaat. Vandaag wordt deze manier van vertellen echter door steeds meer gespecialiseerde uitgevers ontdekt. Uitgeverijen zoals Reprodukt, Kibitz Verlag of nieuwe labels zoals Egmont Bäng! en het door Loewe geplande graphix openen ook nieuwe platforms voor illustratoren. Zo ontstaan nieuwe, spannende en grappige verhalen die ook nog eens professioneel tot stand komen.

De strip Zack! van auteur Volker Schmitt en tekenares Màriam Ben-Arab is een mooi voorbeeld van de nieuwe lichtheid van verhalen voor kinderen waarin het alledaagse wordt vermengd met piratenavonturen. Bovendien vormt Bonny, een meisje met een donkere huidskleur, een sympathiek en divers rolmodel dat zowel jongens als meisjes kan aanspreken. Ook de bekende Berlijnse tekenaar Mawil (Markus Witzel) richt zich met twee nieuwe boeken tot kinderen: in Power Prinzessinnen Patrouille en Mauer Leiter Bauarbeiter speelt hij handig met genderclichés, terwijl hij ook nog eens betovert met geestige alliteraties.

Familieverhalen en corona-ervaringen

Ook in heel wat graphic novels voor volwassenen spelen genderrollen of -identiteiten en persoonlijke ervaringen een rol: de makers van strips verwerken ervaringen uit hun eigen leven of denken na over hun familiegeschiedenis. In Bei mir zuhause vertelt Paulina Stulin in gedetailleerde tekeningen over haar leven, dansen, seks, goede gesprekken en frustrerende ervaringen. Markus Färber gebruikt in Fürchtetal nachtmerrieachtig mooie beelden om te vertellen over de depressie en de zelfdoding van zijn vader, op basis van poëtische brieven van zijn zus Christine Färber. In Der Duft der Kiefern grijpt Bianca Schaalburg dan weer nauwgezet terug naar verdrongen episodes uit haar eigen familiegeschiedenis, die te maken hebben met de nazitijd.

Ook de coronacrisis heeft al menige tekenaar geïnspireerd. Jutta Bauer heeft het in haar Corona Diaries over de nieuwe manier van leven waartoe de pandemie de mensen heeft gedwongen. Ralf König laat het homokoppel Konrad en Paul in zijn plaats leven in Vervirte Zeiten. 

Er zijn ook steeds meer striptentoonstellingen. Vaak zijn dat groepstentoonstellingen, zoals Unveröffentlicht – Die Comicszene packt aus! in de Ludwiggalerie in Oberhausen, waar nieuwe strips vergeleken kunnen worden met klassiekers als Wilhelm Busch of e.o. Plauen (pesudoniem van Erich Olser) – en waar de focus op nog onafgewerkte projecten ligt.

Geschiedenis in stripvorm

Er bestaan thematisch ambitieuze bloemlezingen in boekvorm, zoals Nächstes Jahr in, waarin striptekenaars de joodse cultuur en geschiedenis, alsook joodse levensverhalen in Duitsland behandelen in een stilistisch en thematisch veelzijdige stijl. Inmiddels heeft de strip ook zijn waarde bewezen om complexe historische onderwerpen en biografieën te illustreren en, in het beste geval, op een beknopte en verhelderende manier te duiden. Zo zoomt Kristina Gehrmann in op het leven van de Britse koningin Mary Tudor, alias Bloody Mary. Ze tekent haar met grote manga-ogen en in uitbundige kleuren.

Mikael Ross toont zich in Goldjunge - Beethovens Jugendjahre een vaardige verteller, met originele en schitterende ideeën om bijvoorbeeld muziek in beelden weer te geven. En Jan Bachmann schetst met Der Kaiser im Exil een losjes ironisch portret van wijlen keizer Wilhelm II, die na de Eerste Wereldoorlog in ballingschap naar Nederland vluchtte. Stilistisch beweegt Bachmann zich tussen abstractie en ‘expressionistische slapstick’. Anna Haifisch lijkt al net zo experimenteel en artistiek eigenzinnig. In The Artist-Ode an die Feder werpt ze een poëtische blik op haar artistieke alter ego ‘The Artist’ en neemt ze zelfgenoegzaam de kunstindustrie op de hak.