Spreekuur - de taalcolumn
Gemakkelijk Duits leren

Niet alle politici hebben het zo begrepen op genderen, de Duitse gewoonte om een sterretje te gebruiken in een woord – zoals Freund*innen – om zo genderinclusief mogelijk te zijn en personen van alle geslachten aan te spreken. Daar gaat Olga Grjasnowa dieper op in, en ze formuleert meteen ook een paar radicale hervormingsvoorstellen voor de Duitse taal.

Von Olga Grjasnowa

Mijn man legt over een maand zijn examen Duits op niveau B1 af bij het Goethe-Institut in Berlijn. Ik ben er lang niet zeker van of hij zal slagen, maar hij zal wel moeten als hij de Duitse nationaliteit wil aanvragen. Die heeft hij nodig om hier actief te kunnen deelnemen aan het leven, met ons te reizen en niet steeds weer langs de vreemdelingendienst te moeten passeren. We kijken er dus met z’n allen met spanning naar uit en wedden stiekem of het hem al dan niet zal lukken. De inzetten worden steeds hoger en absurder, maar hij heeft voorlopig nog niets in de mot.

Genderen alleen aan tafel

In dat verband las ik met bijzondere aandacht een interview waarin een Duits politicus opriep om genderen buitenshuis bij wet te verbieden. Genderneutraal taalgebruik zou met andere woorden niet meer mogen in scholen, universiteiten of overheidsgebouwen. Genderen zou alleen thuis nog toegestaan zijn, ‘bij het avondeten’ als het ware. Hij rechtvaardigt zijn hersenkronkel onder andere door te stellen dat een Syrische of een Afghaanse heel wat moeite zou ondervinden om de Duitse taal te leren als het gendersterretje gebruikt wordt.
 
Hoewel mijn man de Syrische nationaliteit heeft, is hij wel degelijk een Syriër, en geen Syrische. Gelden de versoepelingen in de Duitse taal dan ook voor hem? De politicus die ik indirect geciteerd heb, behoort tot een christelijke partij, dus ik ben er vrij zeker van dat achter zijn uitspraak niks anders zat dan naastenliefde ten opzichte van de migrantengemeenschap. Ik vrees alleen dat een wettelijk verbod op genderen niet volstaat. We moeten het hele boeltje grondiger aanpakken.

Weg ermee!

Daarom ben ik zo vrij geweest een lijstje samen te stellen van suggesties rond overschatte grammaticale details. Ze mogen wat mij betreft gerust uit de Duitse taal geschrapt worden, zodat die eenvoudiger aan te leren is: genitief, datief, accusatief, bepaalde lidwoorden, onregelmatige werkwoorden, de conjunctief, Duitse spreekwoorden en uitdrukkingen (bv. ‘jemandem auf die Schliche kommen’ – iets of iemand in de mot hebben), voorzetsels, de indirecte rede en tot slot natuurlijk ook de richtlijnen voor correct citeren in doctoraten! Laat dat laatste nu net een discipline zijn waarin veel van onze politici vaak een steek laten vallen. En als we dan toch bezig zijn om de grammatica van de Duitse taal opnieuw vorm te geven, kunnen we evengoed ook de woordenschat onder handen nemen en een paar ‘lelijke’ woorden schrappen. Ook hier heb ik een klein lijstje voorbereid: Abendbrot (avondeten), Ehefähigkeitsurkunde (akte van gewoonterecht), Schleswig-Holstein, Eichhörnchen (eekhoorn), Sternenschweif (vallende ster), Schadenersatz (schadevergoeding), het N-woord en alle andere begrippen en uitdrukkingen die ontmenselijken. Dát zou pas een vooruitstrevend taalbeleid zijn.