Doelen van de beweging rond klimaatrechtvaardigheid
De kracht van diversiteit

Wat wil de beweging rond klimaatrechtvaardigheid? Veel van haar groeperingen lijken verschillende doelstellingen na te streven. Maar is dat wel zo? Hebben ze uiteindelijk niet allemaal dezelfde visie?

Von Asuka Kähler

Wat was ook weer klimaatrechtvaardigheid?

De beweging rond klimaatrechtvaardigheid ziet de klimaatcrisis, in tegenstelling tot de klimaat- of milieubescherming, niet in de eerste plaats als een ecologische crisis, maar als het resultaat van ons economische model, het ontstaan daarvan en de daarmee verbonden onrechtvaardigheid en machtsverhoudingen, dus als een complexe kwestie van sociale rechtvaardigheid. Voor ons als Aktivisti* komt het er niet alleen op aan om klimaatdoelen te bereiken. Wij hechten ook belang aan de manier waarop dat gebeurt.

Maar heeft niet iedereen binnen de beweging dezelfde doelen en uitgangspunten?

Klimaatrechtvaardigheid houdt dan in dat er wordt nagedacht over de verbanden tussen bijvoorbeeld racisme, ons kapitalistische economische systeem, de klimaatcrisis en nog vele andere problemen. Een omvangrijke en complexe kwestie dus, die daardoor voor een stuk ook moeilijk te begrijpen kan zijn. Dat heeft tot gevolg dat enkele groepen van de beweging rond klimaatrechtvaardigheid andere accenten leggen – sommige voor individuele projecten of campagnes, andere principieel – vermits het bijna onmogelijk is om met alle verbanden tegelijk rekening te houden. 

Waar zitten de verschillen?

Als voorbeeld van de inhoudelijke verschillen kijken we naar Black Earth Kollektiv en Fridays for Future Deutschland. Het Black Earth Kollektiv houdt zich bezig met klimaatrechtvaardigheid vanuit dekoloniaal en intersectionaal oogpunt en gaat sterk in op de historische oorsprong en de samenhang tussen deze thema’s. Deze visie heeft bij Fridays For Future Deutschland sinds het ontstaan weliswaar aan belang gewonnen, maar overheerst nog niet naar buitenuit. In plaats daarvan zijn veel projecten gericht op actuele politieke ontwikkelingen, beslissingen en bijeenkomsten. Zelden worden expliciete standpunten over klimaatrechtvaardigheid ingenomen. Men kan de Duitse afdeling van Fridays For Future het ontbreken van een historische en dus antikoloniale visie op de klimaatcrisis aanwrijven, maar dat belet niet dat de verschillen in accenten belangrijk zijn. Er bestaan nog een paar andere verschillen, tussen zowel deze als diverse andere groepen – niet alleen op inhoudelijk vlak, maar bijvoorbeeld ook in de actievormen of de persoonlijke samenstelling.

Waarom zijn verschillende accenten belangrijk?

Door de verschillende prioriteiten die ze hebben, kunnen de betreffende groepen zich sterker concentreren op de domeinen waarin ze onderlegd zijn, en specifek op die thema’s werken. Toch zou elke groep zich moeten bezighouden met de verschillende uitgangspunten en visies. Zo moeten bijvoorbeeld de vooral door blanken gedomineerde groepen zich vertrouwd maken met antiracistische standpunten, wat in het verleden vaak werd nagelaten. De groeperingen van de beweging moeten actief van gedachten wisselen, onderling solidair zijn en elkaar steunen. Idealiter stemmen ze hun acties op mekaar af, zodat ze er elk beter van worden, en de klimaatbeweging in haar geheel aan kracht wint. Deze manier van werken kan ervoor zorgen dat de uiteenlopende perspectieven op de gepaste manier vertegenwoordigd zijn. 

Deze verschillen, tussen zowel groeperingen onderling als binnen één groep, zijn geen zwak punt. Er moet niet geprobeerd worden om de legitimiteit van een standpunt binnen de klimaatbeweging te betwisten, zolang het past binnen het concept van klimaatrechtvaardigheid. 

Volgende week gaat Victoria Berni nader in op de verschillende zienswijzen en achtergronden van de mensen in de groeperingen. Wij Aktivisti moeten leren om nog meer kracht te putten uit deze diversiteit, door elkaar aan te vullen en niet te proberen mekaar op een of andere manier te overtroeven. Anders zal het succes van onze beweging van korte duur zijn. 

*Aktivisti is in het Duits een zelfgekozen, genderneutrale term voor mensen die zich inzetten als activist