Milieubescherming voor iedereen
Over sociale klassen, het milieu en de schouders van reuzen.

How to solicit mor economic responsability
© Goethe-Institut Italië | Illustratie: Caterina Laneri

Ciao. Dit artikel gaat over milieubescherming en klassen (klassen in de zin van sociale klassen; niet zoals de klassen op de middelbare school, de klas met wie je in 2014 nog eens samen pizza bent gaan eten, en hé, heb je gezien hoe groot die ene geworden is? Niet te geloven! Het lijkt wel of het gisteren was dat we hem nog Gimli noemden, zoals de dwerg uit Lord of the Rings ... Wat vliegt de tijd!).
Het geheel werkt een beetje zoals een doos vol bronnen (het artikel, bedoel ik, niet dat gedoe met Gimli, je vroegere schoolkameraad). We bekijken drie problematische uitspraken en maken vervolgens de balans op.

Von Gabriele Magro

Volgens mij zet de arbeidersklasse zich te weinig in voor de bescherming van het milieu

Dit is deels waar, maar het is ook deels een cultureel discours dat minder met de klassenkwestie te maken heeft dan men zou denken. Misschien kan dit thema het best worden uitgelegd aan de hand van de sociologische begrippen ‘centrum’ en ‘periferie’. Die uitleg vind je hier. Anderzijds bestaan er ook milieubewegingen die echt vanuit de samenleving ontstaan zijn, zogenaamde grassrootsinitiatieven. Vaak hebben die echter niet de mogelijkheden om via de media van zich te laten horen. Marco Armiero legt dit heel mooi uit in een artikel in de krant Il Manifesto:

Een paar weken geleden, werd Berta Cáceres vermoord in Honduras. (...) De biografieën van activisten als Berta bewijzen dat milieubescherming allesbehalve een hobby is voor rijke dames en dagjesmensen."


Von sozialen Klassen, der Umwelt und den Schultern von Riesen © © Goethe-Institut Italien | Illustration: Jacopo De Santis Von sozialen Klassen, der Umwelt und den Schultern von Riesen © Goethe-Institut Italien | Illustration: Jacopo De Santis

Volgens mij heeft de milieubeweging een probleem met klassenbewustzijn

Als dat niet zo was, had ik er geen artikel over geschreven, toch? Ja, de milieubeweging heeft een probleem als het erom gaat zogenaamde laagopgeleide arbeiders te betrekken. (Probeer maar eens dertig tafels te bedienen in een restaurant, dan zullen we wel eens zien wie hier laagopgeleid is.) Karen Bell legt in een artikel voor het VN-onderzoeksinstituut voor sociale ontwikkeling helder uit waarom:

Veel zogenoemde ‘green jobs’ zijn geen optie voor ongeschoolde krachten en mensen uit de arbeidersklasse. (...) Op de markt gebaseerde en individuele antwoorden, van het inruilen van oude gloeilampen tot de handel in uitstootrechten en octrooieerbare ‘technological fixes’, domineren het publieke debat over oplossingen voor milieuproblemen. Die strategieën hebben slechts een minimale impact en weinig of geen betekenis voor mensen uit de arbeidersklasse.

Karen Bell

Het volledige (Engelstalige) artikel vind je hier.

Ik weet niet zeker of de beweging voor klimaatrechtvaardigheid voldoende inclusief is

Dat weet ik zelf ook niet zeker, net zomin als Asuka Kähler, getuige het laatste artikel in deze blog over dat thema. Je vindt het hier. Ik weet ook niet of dit probleem te maken heeft met de interne dynamiek van activistische groepen, dan wel of het veeleer een mediaprobleem is. Het zou ook kunnen dat de media zich hoofdzakelijk richten tot beter opgeleide, blanke jongeren, omdat die voor iedereen geruststellender zijn. Zoals Mahlet Sugebo in dit artikel schrijft:

Als we spreken over milieuactivisten, denken we aan mensen zoals Greta Thunberg, die beroemd werd door het internet. We denken niet aan activisten als Isra Hirsi, die gestreden heeft om de inwoners van Flint, Michigan, toegang te geven tot schoon water.

Federica Tessari

Karen Bell vat het perfect samen in een artikel voor The Guardian:

Dit soort lokale strijd kan onderbelicht blijven omdat de betrokkenen meestal geen vrienden hebben met de juiste professionele achtergrond - in de media, bij de overheid en in de academische wereld - die zouden kunnen helpen om de aandacht op hun werk te vestigen. Dit draagt bij tot de illusie dat milieuactivisme het domein is van de middenklasse.

Karen Bell

Dit soort lokale strijd kan onderbelicht blijven omdat de betrokkenen meestal geen vrienden hebben met de juiste professionele achtergrond - in de media, bij de overheid en in de academische wereld - die zouden kunnen helpen om de aandacht op hun werk te vestigen. Dit draagt bij tot de illusie dat milieuactivisme het domein is van de middenklasse.

Karen Bell

De balans waar we het in het begin over hadden

Heel kort samengevat: de mensen in het centrum moeten een podium bouwen en het vervolgens overlaten aan de mensen in de periferie. Daar hebben wij allemaal baat bij, onder meer om de volgende reden:

Burgers van armere landen, waar de hulpbronnen verloren dreigen te gaan door aantasting van het milieu, hebben vaak een bijzonder sterk milieubewustzijn.

Hier vind je het bijbehorende artikel in The New York Times.

Conclusie: het kan ongetwijfeld een beetje ontmoedigend zijn dat wij, als het erom gaat de samenleving te mobiliseren, dwergen zijn op de schouders van reuzen. Een sprankeltje hoop vinden we in het besef dat ook de reuzen – de historische veranderingen en de actoren van die veranderingen – zelf dwergen zijn, die op hun beurt op de schouders van hun voorgangers zitten. En hiermee beëindig ik mijn bodyshaming tegen Gimli.

Top