સ્ત્રી / Frau
સ્ત્રી
ઊડી ગયેલા પક્ષીઓના ડાઘા રહી જાય છે ઝૂલતી ડાળ પર
એટલે જ તો ન્હોરનો ઘસરકો વાગ્યો હોય છે ત્યાં
લીલા ટશિયા ફૂટે છે પાંદડીના
ને હીરકચા ફળો મીઠાશથી ગાભણા બને છે, ટહુકાને ઉઝરડે.
સ્ત્રી પણ એ જ રીતે બેસે છે ઘરને મોભારે ને કશુંક સાંભરી આવ્યું હોય
એમ અલોપ થઈ જાય છે, અચાનક.
એના હાથમાં હોય
નીચોવવાનું લૂગડું અથવા સાવરણી
કે આંગળીના ટેરવે ચોંટેલી હિંગના વઘારની ગંધ
અથવા હમણાં જ બદલેલા બાળોતિયાની ભીનાશ –
એનું મુખ તમારી તરફેણ કરતું રહે છે જીવનભર
ને પગ? – માટીની. મતલબ કે આકાશની.
ઘરમાં પેસે ત્યારે એ હોય છે પંખી
પણ સળેકડી જેવા પગ પૃથ્વીને અડતાંની સાથે જ
વર્તવા માંડે છે એવી તો વિચિત્ર રીતે કે
હેબતાઈ જાય છે વિહંગો ને વૃક્ષોનો આ આખો મહોલ્લો:
ક્યારામાં હમણાં રોપેલા છોડવાની જેમ એ ઊભી રહે છે ઉંબરે
અપરિચય અને આત્મીયતાની મધ્યે.
પગ શરૂ કરે છે મૂળિયાં નાખવાનું, - પરસાળમાં, પાછલા વાડાની ઉદાસીમાં,
હિસાબની કાળગ્રસ્ત ડાયરીમાં, તમારી સુખી જાંઘમાં ને દુ:ખી કલેજામાં,
હવેથી ન તો ઊડી શકે છે પંખીઓ કે
ન તો સ્થિર ઊભાં રહી શકે છે વૃક્ષો, ક્યારેય.
છલોછલ રહે છે, હવેથી, ઠીબ અને ક્યારો, બંને, કોરાપાથી.
તમારા કાંસાના વાટકામાં ચાંદાની રાબ રેડે ત્યારે પણ
પાછા પગલે એ આછું આછું સરકતી રહે છે સ્મશાન ભણી-
રાખોડી કરચલિયાળ ચામડીવાળી તમારી વડદાદી, દાદી કે મા
- તમારી કે તમારાં છોકરાંવની.
પંખી બની જાય
આકાશમાં ઊંડા મૂળિયાવાળું અરુંધતીના તારાનું પિતરાઈ
પછી ય ઘર આખામાં પ્રસરતા રહે છે
મિષ્ટાન્નની સુગંધ, બાળકોનો કિલ્લોલ ને નક્ષત્રોની ઘરેલુ ભાષા
શ્રાદ્ધના દિવસે.
ભારેપગી વહુદીકરીઓની મંથર ચાલમાં વર્તાય છે
પંખી જેવી હળવાશ અને લચેલા વૃક્ષ જેવું લીલું ભારણ
ને એમ આખું ય ઘર દાબ્યા કરે છે જિંદગીનું પગેરું.
જોકે ઘરની ફરશ પર એ પગલાં પેખી શકાતાં નથી.
Sie benötigen den Flashplayer , um dieses Video zu sehen
ઊડી ગયેલા પક્ષીઓના ડાઘા રહી જાય છે ઝૂલતી ડાળ પર
એટલે જ તો ન્હોરનો ઘસરકો વાગ્યો હોય છે ત્યાં
લીલા ટશિયા ફૂટે છે પાંદડીના
ને હીરકચા ફળો મીઠાશથી ગાભણા બને છે, ટહુકાને ઉઝરડે.
સ્ત્રી પણ એ જ રીતે બેસે છે ઘરને મોભારે ને કશુંક સાંભરી આવ્યું હોય
એમ અલોપ થઈ જાય છે, અચાનક.
એના હાથમાં હોય
નીચોવવાનું લૂગડું અથવા સાવરણી
કે આંગળીના ટેરવે ચોંટેલી હિંગના વઘારની ગંધ
અથવા હમણાં જ બદલેલા બાળોતિયાની ભીનાશ –
એનું મુખ તમારી તરફેણ કરતું રહે છે જીવનભર
ને પગ? – માટીની. મતલબ કે આકાશની.
ઘરમાં પેસે ત્યારે એ હોય છે પંખી
પણ સળેકડી જેવા પગ પૃથ્વીને અડતાંની સાથે જ
વર્તવા માંડે છે એવી તો વિચિત્ર રીતે કે
હેબતાઈ જાય છે વિહંગો ને વૃક્ષોનો આ આખો મહોલ્લો:
ક્યારામાં હમણાં રોપેલા છોડવાની જેમ એ ઊભી રહે છે ઉંબરે
અપરિચય અને આત્મીયતાની મધ્યે.
પગ શરૂ કરે છે મૂળિયાં નાખવાનું, - પરસાળમાં, પાછલા વાડાની ઉદાસીમાં,
હિસાબની કાળગ્રસ્ત ડાયરીમાં, તમારી સુખી જાંઘમાં ને દુ:ખી કલેજામાં,
હવેથી ન તો ઊડી શકે છે પંખીઓ કે
ન તો સ્થિર ઊભાં રહી શકે છે વૃક્ષો, ક્યારેય.
છલોછલ રહે છે, હવેથી, ઠીબ અને ક્યારો, બંને, કોરાપાથી.
તમારા કાંસાના વાટકામાં ચાંદાની રાબ રેડે ત્યારે પણ
પાછા પગલે એ આછું આછું સરકતી રહે છે સ્મશાન ભણી-
રાખોડી કરચલિયાળ ચામડીવાળી તમારી વડદાદી, દાદી કે મા
- તમારી કે તમારાં છોકરાંવની.
પંખી બની જાય
આકાશમાં ઊંડા મૂળિયાવાળું અરુંધતીના તારાનું પિતરાઈ
પછી ય ઘર આખામાં પ્રસરતા રહે છે
મિષ્ટાન્નની સુગંધ, બાળકોનો કિલ્લોલ ને નક્ષત્રોની ઘરેલુ ભાષા
શ્રાદ્ધના દિવસે.
ભારેપગી વહુદીકરીઓની મંથર ચાલમાં વર્તાય છે
પંખી જેવી હળવાશ અને લચેલા વૃક્ષ જેવું લીલું ભારણ
ને એમ આખું ય ઘર દાબ્યા કરે છે જિંદગીનું પગેરું.
જોકે ઘરની ફરશ પર એ પગલાં પેખી શકાતાં નથી.
Frau
Vögel hinterlassen Kratzer auf schaukelnden Zweigen,
eine Spur aus Knospen, Blättern und
platzenden Früchten.
Eine Frau sitzt am Dachfirst, wie kann denn
das, was sich besinnt, auch noch verschwinden.
In ihrer Hand Babywindeln, ein Besen,
oder nur der Asafetida Geruch
an einer Fingerspitze.
Ihr Mund liebt den Mann ein Leben lang,
aber ihre Füße lieben Himmel und Erde.
Betritt sie das Haus noch als Vogel,
verlernt sie als Ehefrau das Fliegen.
Ihre dünnen Beinchen berühren so heftig
die Erde, daß selbst die Vögel und die Bäume
staunen. Sie verharrt auf der Türschwelle.
Die Unvertrautheit ist intim und unentrinnbar.
Ihre Füße stecken überall, auf dem Flur,
in den Löchern des Haushaltsbuches, in der Betrübnis der Hinterhöfe –
vergnügte Schenkel und ein unglückliches Herz.
So kann man nicht fliegen, so still können selbst Bäume
niemals stehen. Das Vogelbad, das Beet mit
Dürre überschüttet. In einer Kupferschale gibt es
Most vom Mond. Betrat sie das Haus noch als
Vogel, verliert sie sich ab jetzt in Richtung
Totenreich, die faltige, aschgraue Haut deiner Urgroßmutter,
Großmutter, deiner Mutter und der Mutter deiner
Kinder, diese Mütter werden wieder Vögel, sind wurzelnde
Sterne wie in der Arundhati Liebe, sie ziehen durch das
ganze Haus, der Geruch von Süßigkeiten, der Lärm spielender
Kinder am Todestag.
Wenn Schwiegertöchter oder Töchter sich viel schwerfälliger
bewegen, sind sie schwanger, die Leichtigkeit der Vögel,
die grüne Fruchtigkeit der Bäume, das ganze Haus folgt
ihren Füßen, obwohl die Spuren auf dem Boden
nicht zu sehen sind.
Übersetzung Thomas Kunst
The Woman The English version below is a standard translation and not a direct result of the ‘Poets Translating Poet’ Encounter.
After the birds have winged away, their smudges remain on swaying branches
forming green droplets
as sprouting leaves from claw-marks
and mellowing fruits get impregnated with sweetness, with the scratch of chirping.
The woman too sits, likewise, on the crest of the house
and disappears all of a sudden as if reminded of something
Holding a broom or clothes to be squeezed
Or sporting on her fingertips the flavor of asafetida
or the wetness of a baby’s napkin-diaper changed a while ago .
Her eyes keep favouring you for the lifetime.
And her feet?- the earth, that is, the sky.
As she enters the home, she is a bird
but the moment her scrawny legs touch the earth,
they behave in a way so weird,
astonishing the whole neighborhood of trees and birds :
she stands at the threshold like a freshly planted sapling in a flower-bed,
halfway thru’ unfamiliarity and intimacy.
Her legs start taking roots in the corridor, in the sadness of the backyard
in the age-old account-book, in your glad thighs and gloomy heart.
Now onwards neither can birds fly nor can the trees stand still, never ever.
Both, the birdbath and the flower-bed would be brimming now onwards, with aridity.
Even while serving lunar porridge in your bronze-bowl
she keeps retreating, step by step, towards crematorium:
she, - the ashen wrinkly great grandma, grandma, or mom,
- yours or your kids’.
The bird becomes
cousin of the Arundhati star1 deep rooted in the sky.
Even after that, pervade the entire household
the aroma of sweet dishes, play-full cries of kids and homely incantations of
constellations
on the day of shraddh.
In the waddle of expecting women-folk
one finds lightness of birds and heaviness of laden trees
and thus the home follows in the footsteps of life.
Although its prints can’t be traced on the floor of the house.
Translation: Dr. Piyush Joshi and Dr. Rajendrasinh Jadeja
More Poems
ગુલાબ /
Rose
કવિતા વિષે ચાટુક્તિઓ – માંથી /
Ein Gedicht
૪ સૃષ્ટિમંડાણની કથાઓ-માંથી/
srishthi
Vögel hinterlassen Kratzer auf schaukelnden Zweigen,
eine Spur aus Knospen, Blättern und
platzenden Früchten.
Eine Frau sitzt am Dachfirst, wie kann denn
das, was sich besinnt, auch noch verschwinden.
In ihrer Hand Babywindeln, ein Besen,
oder nur der Asafetida Geruch
an einer Fingerspitze.
Ihr Mund liebt den Mann ein Leben lang,
aber ihre Füße lieben Himmel und Erde.
Betritt sie das Haus noch als Vogel,
verlernt sie als Ehefrau das Fliegen.
Ihre dünnen Beinchen berühren so heftig
die Erde, daß selbst die Vögel und die Bäume
staunen. Sie verharrt auf der Türschwelle.
Die Unvertrautheit ist intim und unentrinnbar.
Ihre Füße stecken überall, auf dem Flur,
in den Löchern des Haushaltsbuches, in der Betrübnis der Hinterhöfe –
vergnügte Schenkel und ein unglückliches Herz.
So kann man nicht fliegen, so still können selbst Bäume
niemals stehen. Das Vogelbad, das Beet mit
Dürre überschüttet. In einer Kupferschale gibt es
Most vom Mond. Betrat sie das Haus noch als
Vogel, verliert sie sich ab jetzt in Richtung
Totenreich, die faltige, aschgraue Haut deiner Urgroßmutter,
Großmutter, deiner Mutter und der Mutter deiner
Kinder, diese Mütter werden wieder Vögel, sind wurzelnde
Sterne wie in der Arundhati Liebe, sie ziehen durch das
ganze Haus, der Geruch von Süßigkeiten, der Lärm spielender
Kinder am Todestag.
Wenn Schwiegertöchter oder Töchter sich viel schwerfälliger
bewegen, sind sie schwanger, die Leichtigkeit der Vögel,
die grüne Fruchtigkeit der Bäume, das ganze Haus folgt
ihren Füßen, obwohl die Spuren auf dem Boden
nicht zu sehen sind.
Übersetzung Thomas Kunst
The Woman The English version below is a standard translation and not a direct result of the ‘Poets Translating Poet’ Encounter.
After the birds have winged away, their smudges remain on swaying branches
forming green droplets
as sprouting leaves from claw-marks
and mellowing fruits get impregnated with sweetness, with the scratch of chirping.
The woman too sits, likewise, on the crest of the house
and disappears all of a sudden as if reminded of something
Holding a broom or clothes to be squeezed
Or sporting on her fingertips the flavor of asafetida
or the wetness of a baby’s napkin-diaper changed a while ago .
Her eyes keep favouring you for the lifetime.
And her feet?- the earth, that is, the sky.
As she enters the home, she is a bird
but the moment her scrawny legs touch the earth,
they behave in a way so weird,
astonishing the whole neighborhood of trees and birds :
she stands at the threshold like a freshly planted sapling in a flower-bed,
halfway thru’ unfamiliarity and intimacy.
Her legs start taking roots in the corridor, in the sadness of the backyard
in the age-old account-book, in your glad thighs and gloomy heart.
Now onwards neither can birds fly nor can the trees stand still, never ever.
Both, the birdbath and the flower-bed would be brimming now onwards, with aridity.
Even while serving lunar porridge in your bronze-bowl
she keeps retreating, step by step, towards crematorium:
she, - the ashen wrinkly great grandma, grandma, or mom,
- yours or your kids’.
The bird becomes
cousin of the Arundhati star1 deep rooted in the sky.
Even after that, pervade the entire household
the aroma of sweet dishes, play-full cries of kids and homely incantations of
constellations
on the day of shraddh.
In the waddle of expecting women-folk
one finds lightness of birds and heaviness of laden trees
and thus the home follows in the footsteps of life.
Although its prints can’t be traced on the floor of the house.
Translation: Dr. Piyush Joshi and Dr. Rajendrasinh Jadeja
Biography Harish Meenashru
More Poems
ગુલાબ /
Rose
કવિતા વિષે ચાટુક્તિઓ – માંથી /
Ein Gedicht
૪ સૃષ્ટિમંડાણની કથાઓ-માંથી/
srishthi
