นักสารสนเทศศาสตร์ John McCarthy ใช้เทคโนโลยีเอไอในบริบทของการประชุมที่มีการนำเสนอโปรแกรมกิจกรรมต่างๆ เช่น การเล่นหมากรุก 40 ปีหลังจากนั้น เครื่องคอมพิวเตอร์หมากรุก Deep Blue ที่มี IBM เป็นผู้พัฒนาก็ล้ม Garri Kasparow ซึ่งเป็นแชมป์หมากรุกโลก แต่สติปัญญาคืออะไร และนี่ก็คือต้นตอของปัญหาต่อไปนี้ ความพยายามในการพัฒนาเครื่องจักรที่มีปัญญามาจากแนวความคิดด้านปัญญาที่มีปัญญามนุษย์เป็นเกณฑ์สำคัญ แต่ก็ไม่มีคำจำกัดความเรื่องปัญญาดังกล่าวจนถึงปัจจุบัน แต่สิ่งหนึ่งที่เราทราบอย่างแน่นอนคือ แบบอย่างของเอไอคือสมองของเรา ซึ่งเปรียบเสมือนเครือข่ายประสาทที่สามารถเรียนรู้ เข้าใจหลักเหตุผลและคิดในเชิงนามธรรมได้

อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีเครื่องจักรใดที่สามารถคิดหรือทำปฏิกิริยากับสิ่งแวดล้อมรอบข้างอย่างชาญฉลาดได้ ถึงแม้ว่าเทคโนโลยีเอไอในปัจจุบันจะเรียนรู้ได้มากแล้วก็ตาม โดยในปัจจุบัน เทคโนโลยีดังกล่าวก็ได้เปลี่ยนแปลงการใช้ชีวิตประจำวันของเราในทุกแง่มุมอย่างถาวรเรียบร้อยแล้ว

“สมาทโฟนที่เราถือติดตัวไปทุกที่ในปัจจุบันมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับซูเปอร์คอมพิวเตอร์ของเมื่อไม่กี่สิบปีก่อน”
นี่เป็นคำพูดของผู้อำนวยการ Peter Dayan สถาบันวิจัยชีวไซเบอร์เนติกส์ สถาบัน Max Planck ในเมืองทือบิงเงน

อะไรคือเอไอประสิทธิภาพน้อย  เอไอประสิทธิภาพสูงและซูเปอร์เอไอ

เอไอเป็นแผนงหนึ่งของสารสนเทศศาสตร์ โดยมีเป้าหมายหลักในการให้คอมพิวเตอร์สามารถใช้ชุดคำสั่งหรือที่เรียกว่าอัลกอริธึมในการจำแนกรูปแบบและตัดสินใจดำเนินการต่างๆ ด้วยตัวเอง เอไอยังคงเป็นศาสตร์ที่ใหม่มาก จนแม้แต่ผู้เชี่ยวชาญหลายคนต่างก็มีความคิดเห็นที่ต่างกันเกี่ยวกับความหมายของเอไอและอะไรไม่ใช่เอไอ หลายคนคิดว่า ความสามารถของระบบประมวลผลเพื่อการเรียนรู้ด้วยตัวเองถือเป็นเงื่อนไขสำคัญของเทคโนโลยีเอไอ แต่หลายคนกลับคิดว่า โปรแกรมช่วยทางภาษาก็ถือเป็นส่วนหนึ่งของเอไอแล้ว
โดยตามหลัก เอไอจะแบ่งออกเป็นสามรูปแบบ ได้แก่ เอไอประสิทธิภาพน้อย  เอไอประสิทธิภาพสูง และเอไอในแบบที่เรียกกันว่า ซูเปอร์เอไอ

เอไอประสิทธิภาพน้อย
เอไอประสิทธิภาพน้อยคือปัญญาประดิษฐ์ที่เจาะจงเฉพาะด้านใดด้านหนึ่ง โดยจะเชี่ยวชาญด้านใดด้านหนึ่งแต่จะไม่สามารถส่งต่อความรู้ความสามารถไปยังด้านอื่นได้ ทั้งสมาทโฟน คอมพิวเตอร์รุ่นใหม่และอินเตอร์เน็ตต่างก็เต็มไปด้วยเอไอประสิทธิภาพน้อย เช่น เวลาที่สมาทโฟนจัดภาพถ่ายเข้าเป็นกลุ่มเดียวกันในโฟลเดอร์ เวลาที่โปรแกรมแปลภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง หรือเวลาที่ยูทูปนำเสนอวีดีโอคลิปต่อไป เอไอประสิทธิภาพน้อยมีอีกชื่อหนึ่งว่า “พวกที่ทำได้เรื่องเดียว” เอไอดังกล่าวจะถนัดเฉพาะด้านอย่างมาก โดยอาจจะเก่งกว่ามนุษย์เสียด้วยซ้ำ แต่ไม่สามารถทำอย่างอื่นได้อีกแล้ว เทคโนโลยีเอไอที่เราใช้อยู่ในปัจจุบันถือเป็นเอไอประสิทธิภาพน้อย


เอไอประสิทธิภาพสูง
เอไอประสิทธิภาพสูงสามารถนำสิ่งที่เรียนมาในด้านหนึ่งมาปรับบใช้ในด้านอื่นๆ ได้ ทำให้เอไอประสิทธิภาพสูงน่าจะมีปัญญาเสมือนมนุษย์จริง แต่ยังไม่มีใครสามารถคิดค้นเอไอประสิทธิภาพสูงขึ้นมาได้ แม้กระทั่งระบบการทำงานซับซ้อนสูง เช่น เทคโนโลยีการขับรถอัตโนมัติ ก็ยังเป็นการใช้กลุ่มเอไอประสิทธิภาพน้อยอยู่ เพราะต่างก็ยังทำงานเจาะจงเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งได้เท่านั้น การเปรียบเทียบปัญญาเอไอดังกล่าวกับปัญญามันสมองของมนุษย์จึงเป็นหนทางที่ยังห่างไกลนัก การสร้างเครือข่ายประสาทประดิษฐ์ถือเป็นความพยายามให้เครื่องจักรสามารถเรียนรู้ในแบบที่ยากที่สุด ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการคิดค้นเอไอประสิทธิภาพสูง

ซูเปอร์เอไอ
ซูเปอร์เอไอหรือภิมหาปัญญาประดิษฐ์ควรจะมีปัญญามากกว่ามนุษย์เราทุกคน โดยน่าจะไม่เพียงแต่แก้ปัญหาหรือตอบคำถามเฉพาะทางได้ หากแต่ยังมีทักษะทั้งทางความคิดสร้างสรรค์และทางสังคม ซูเปอร์เอไอควรจะสามารถตั้งจุดมุ่งหมายและคุณค่าต่างๆ ด้วยตัวเอง พร้อมทั้งสามารถปรับตัวเข้ากับทุกสถานการณ์ได้ นอกจากนี้ ยังมีการตั้งคำถามว่าซูเปอร์เอไอควรจะมีจิตร่วมสำนึกด้วยหรือไม่ บางครั้งเราจะเรียกระบบการทำงานบางระบบว่าเป็นระบบสุดยอดชาญฉลาด โดยเฉพาะเครื่องมือค้นหาที่เร็วและประสิทธิภาพสูงเป็นพิเศษ แต่ระบบดังกล่าวต่างก็ทำงานได้เพียงเฉพาะจุด และใช้ทำงานได้ดีกว่าการใช้ทรัพยากรมนุษย์ในบางจุด จึงถือว่าเป็นเอไอประสิทธิภาพน้อย โดยซูเปอร์เอไอจะทำให้โลกของเราเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิงแน่นอน