Eine Demonstration mit vielen Menschen ist zu sehen. Im Vordergrund sieht man eine Regenbogenfahne. © Goethe-Institut

ජර්මන් ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව Grundgesetz යනුවෙන් හඳුන්වයි. ජර්මානු පෙඩරල් ජනරජය සඳහා වැදගත් වන නෛතික හා දේශපාලන රීති එහි අන්තර්ගතය. උදාහරණ වශයෙන් ජර්මනිය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රාජ්‍යක් බව එහි දැක්වේ. එහි අදහස නම් තමා කැමති දේශපාලන පක්ෂයකට, සමිති සමාගමකට, වෘත්තීය සමිතියකට බැඳී ක්‍රියාත්මක වීමේ අයිතිය ඇති බවය.

දේශපාලන පක්ෂවල විවිධ ඉලක්ක සහ අරමුණු ඇත. ප්‍රධාන පක්ෂ නම් SPD (German Social Democratic Party), CDU (Christian Democratic Union), Bündnis90/Die Grünen (Green Party), FDP (Free Democratic Party), AfD සහ Die Linke (වාමාංශික පක්ෂ එනම්) වේ. මේ හැර තවත් සුළු පක්ෂ බොහෝ තිබේ.

Eine Demonstrationen zum Klima ist zu sehen. Viele Plakate werden in die Luft gehalten. © Goethe-Institut ජර්මනියේ වෙසෙන ජනයාගේ අයිතිවාසිකම් සහ වගකීම් මොනවාදැයි ව්‍යවස්ථාව දක්වයි. දරුවන් පාසැල් යැවීම අනිවාර්ය බවට අදාළ වගකීම් විශේෂිතය. ජර්මනියේ දරුවන් සහ ළමුන් පාසැල් යා යුතුය. ඊළඟට බදු වගකීම් දැක්වේ. උපයන සෑම කෙනෙක්ම ආදායම් බදු ගෙවිය යුතුය. සියල්ලන්ම නීතියට පහළින් සිටිය යුතුය. සෑම දෙනෙක්ම නීතියට කීකරු විය යුතුය.

වැදගත්ම අයිතිවාසිකම් මෙලෙස දැක්විය හැක.

මානව අභිමතය - ඔබ සියළු ජනයාට ගරු කළ යුතුය.

සමාන අයිතීන් - සියල්ලන්ටම සමාන අයිතිවාසිකම් ඇත. උදාහරණ   වශයෙන් ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපක්ෂයටම සමාන අයිතිවාසිකම් ඇත.

නීතිය ඉදිරියේ සමානත්වය - සියළු දෙනා නීතිය ඉදිරියේ සමානය.

ප්‍රකාශනයේ නිදහස - මිනිසුන්ට තමා සිතන දේ ප්‍රකාශ කළ හැකිය.

රැස්වීමේ නිදහස - සාමුහිකව එක් වීමට මිනිසුන්ට පුළුවන.

අභිමත තැනකට යාමේ ඒමේ නිදහස - ජර්මනියේ අභිමත ඕනෑම ස්ථානයක ජීවත් වීමට අයිතිය ඇත.

රැකියාවක/ වෘත්තියක නියැලීමේ නිදහස - මිනිසුන්ට තමා අභිමත රැකියාවක/ වෘත්තියක නියැලීමේ අයිතිය ඇත.

විවාහය, පවුල් ජීවිතය , ආරක්ෂාව පිළිබඳ අයිතිය, ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය සහ ආගමික නිදහස ද එහි අඩංගුය.

ඡන්දය දීමේ අයිතිය යනු ජර්මනියේ වෙසෙන සෑම දෙනෙකුටම තම ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය ඇති බවය. මැතිවරණයේදී නිදහසේ රහසිගතව තම ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමේ අයිතිය ඇත. යුරෝපීය මතිවරණ, පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ, ප්‍රාන්ත මතිවරණ සහ ප්‍රාදේශීය සභා මැතිවරණ යනුවෙන් විවිධ මතිවරණ වේ. ජර්මනියේ වෙසෙන යුරෝපා සංගමයේ වැසියන්ට යුරෝපා සංගම් මැතිවරණ සඳහා ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට අයිතිය ඇත. වයස අවුරුදු 18 ඉක්මවූ සියල්ලන්ට ඡන්ද බලය ඇත. ප්‍රාන්ත හා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ වලදී ඡන්ද බලය ඇත. ඇතැම් ප්‍රාන්ත මැතිවරණ වලදී වයස අවුරුදු 16 සිට ඡන්ද බලය ඇත. ප්‍රාන්ත හා පාර්ලිමේන්තු මැතිවරණ වලදී ඡන්ද බලය ඇත්තේ වයස 18 ඉක්මවූ ජර්මානු වැසියන්ට පමණි.

බොහෝ තැන් වල සංක්‍රමණිකයන් විසින් පත් කර ගත් සාමුහික සංගම් හෝ සාමුහික කොමිටි දක්නට ලැබේ. මෙම සාමුහිකයන් විසින් සංක්‍රමණිකයන් හෝ දේශපාලන අයිතිවාසිකම් පිළිබඳව ක්‍රියාත්මක වේ. ඔවුන් සංක්‍රමණිකයන්ගේ ප්‍රශ්න හා ගැටළු සඳහා මැදිහත් වේ. මේවායේ සමස්ථ අර්ථය නම් සංක්‍රමණිකයන් සහ ජර්මානුවන් අතර සංහිඳියාවක් ඇති කිරීමයි.

Das Innere einer christlichen Kirche ist zu sehen. © Goethe-Institut

ආගමික නිදහස යනුවෙන් අදහස් වන්නේ සෑම අයෙකුටම තමන්ට කැමති ආගමක් තෝරා ගැනීමට සහ එය ඇදහීමට ඇති නිදහසයි. ජර්මනියේ වෙසෙන තුනෙන් එකකටම කිසිදු ආගමක් නැත. බොහෝ ජර්මානුවන් ක්‍රිස්තියානි ආගමට අයිති වේ. වෙනත් වචනයෙන් කියතොත් ඔවුන් රෝමානු කතෝලික හෝ ප්‍රතෙස්තානුවන්ය. නත්තල් දිනය, පාස්කු දිනය වැනි ක්‍රිස්තියානු නිවාඩු දිනයන් රජයේ නිවාඩු දිනයන්ය. එනම් මෙම දිනයන් තුළ බොහෝ ජනතාවට වැඩ කිරීමට අවශ්‍ය නොවේ. නමුත් වෙනත් ආගම්වල සාමාජිකයින් ද ජර්මනියේ වෙසෙති. 

පාසැල්වල රෙපරමාදු හා කතෝලික ආගමික විෂයන් තිබේ. සමහර පාසල්වල ක්‍රිස්තියානි ඕතඩොක්ස්, යුදෙව් සහ ඉස්ලාමීය ආගමික විෂයන්ද  ද ඇත. තම දරුවා ආගමික අධ්‍යාපනයට යා යුතුද යන්න දෙමාපියන්ට තීරණය කළ හැකිය. ඔබේ දරුවා සහභාගි විය යුත්තේ කුමන ආගමටද යන්න ඔබ තීරණය කරයි.
 
ජර්මනියේ ලිංගික දිශානතිය විවෘතව ජීවත් විය හැකිය. ඒ කියන්නේ සමලිංගික ආදරය, ද්වීලිංගික, සංක්‍රාන්ති හා අන්තර් ලිංගිකත්වය එදිනෙදා ජීවිතයේ විෂමලිංගිකත්වය තරම්ම කොටසක්. LGBTQ ව්‍යාපාරය ජර්මනියේ ද වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. මෙය සමලිංගික, සමලිංගික, ද්වීලිංගික, සංක්‍රාන්ති ලිංගික හා විහිලු මිනිසුන්ගේ ප්‍රජාවයි. ඔබව ජර්මනියේ ආරක්ෂා කර ඇත. උදාහරණයක් ලෙස, LGBT ව්‍යාපාරයේ සංකේතය දේදුන්න ධජයයි.
 
2017 ඔක්තෝබර් 1 වන දින සිට සමලිංගික යුවළයන්ට ජර්මනියේ විවාහ වීමට සියලු අයිතිවාසිකම් සහ යුතුකම් ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, අවශ්‍ය අවශ්‍යතා සපුරාලන්නේ නම් විෂමලිංගික ජෝඩු වැනි දරුවන් දරුකමට හදා ගත හැකි බව මින් අදහස් වේ.
 
Menschen sitzen vor einem Cafe in der Sonne. Ein Mann in einem Rollstuhl ist zu sehen. © Goethe-Institut අයිතිවාසිකම්වලට ගරු නොකරන්නේ නම්, සමහර අවස්ථාවල එය වෙනස් කොට සැලකීම විය හැකිය. කරුණාකර අපගේ වෙබ් අඩවියේ කොටස බලන්න.

Video International Sign

නිරතුරුව අසන ප්‍රශ්න

ඔබට තවත් ප්‍රශ්න තිබේද? සම්බන්ධතා පෝරමය භාවිතා කර අපට ලියන්න. අපි ඔබේ ප්‍රශ්නය නිර්නාමිකව සංක්‍රමණ සේවා උපදේශකයින් වෙත යොමු කරන්නෙමු.

වැඩි විස්තර ලබාගැනීම සදහා