Eine Demonstration mit vielen Menschen ist zu sehen. Im Vordergrund sieht man eine Regenbogenfahne. © Goethe-Institut

ဂျာမနီ၏ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (Grundgesetz) တွင် ဂျာမနီဖယ်ဒရယ်သမ္မတနိုင်ငံအတွက် အရေးအကြီးဆုံးဥပဒေနှင့်နိုင်ငံရေးစည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများပါရှိပါသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ဂျာမနီသည်ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်သည်ဟု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေတွင်ဖော်ပြထားသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လူတိုင်းသည် နိုင်ငံရေးအဖွဲ့အစည်းများ၊ နိုင်ငံရေးစီမံချက်များ၊ နိုင်ငံရေးသမဂ္ဂများ (သို့) ပါတီများတွင်ပါဝင်ခွင့်ရှိသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီများသည် မတူညီကွဲပြားသောစီမံကိန်းများနှင့်ရည်မှန်းချက်များရှိကြသည်။ အဓိကပါတီကြီးများမှာ SPD (ဂျာမန်ဆိုရှယ်လစ်ဒီမိုကရေစီပါတီ)၊ CDU (ခရစ်ယာန်ဒီမိုကရေစီပြည်ထောင်စု)၊ Bündnis 90/Die Grünen ပါတီ၊ FDP (လွတ်လပ်သောဒီမိုကရေစီပါတီ)၊ AfD နှင့် လက်ဝဲပါတီတို့ဖြစ်ကြသည်။ ထို့ပြင်ပါတီငယ်များစွာလည်းရှိသည်။

Eine Demonstrationen zum Klima ist zu sehen. Viele Plakate werden in die Luft gehalten. © Goethe-Institut
 
အခြေခံဥပဒေတွင် ဂျာမနီပြည်သူပြည်သားများ၏အခွင့်အရေးများနှင့်တာဝန်ဝတ္တရားများကိုလည်းဖော်ပြထားသည်။ အရေးကြီးသောတာဝန်ဝတ္တရားများထဲတွင် ကျောင်းကိုမတက်မနေရတက်ရခြင်းပါဝင်သည်။ ဂျာမနီရှိကလေးများနှင့်လူငယ်များအားလုံးကျောင်းတက်ကြရသည်။ ထို့နောက် အခွန်တာဝန်ရှိသည်။ ဝင်ငွေရှိသူတိုင်း အခွန်ပေးဆောင်ရသည်။ ထို့ပြင် ဥပဒေကိုလိုက်နာရန်တာဝန်ရှိသည်။ လူတိုင်းတရားဥပဒေကိုလိုက်နာရသည်။

အခြေခံဥပဒေ၏အရေးကြီးဆုံးအချက်များတွင်

  • လူ့ဂုဏ်သိက္ခာ -
    လူတိုင်းကိုလေးစားစွာဆက်ဆံရမည်။
  • တန်းတူညီမျှအခွင့်အရေး -
    လူတိုင်းတန်းတူအခွင့်အရေးရရှိရမည်။ ဥပမာ အမျိုးသားများနှင့်အမျိုးသမီးများတန်းတူအခွင့်အရေးရရှိရမည်။
  • ဥပဒေအရတန်းတူညီမျှမှု -
    ဥပဒေရှေ့မှောက်တွင်လူသားအားလုံးတန်းတူဖြစ်သည်။
  • လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့် -
    လူတိုင်းသည် မိမိထင်မြင်ယူဆချက်ကို လွတ်လပ်စွာပြောဆိုခွင့်ရှိသည်။
  • လွတ်လပ်စွာစုရုံးခွင့် -
    လူများသည် လွတ်လပ်စွာစုရုံးခြင်း တစ်နည်းအားဖြင့် အုစ်စုလိုက်တွေ့ဆုံခွင့်ရှိသည်။
  • လွတ်လပ်စွာသွားလာနေထိုင်ခွင့် -
    လူတိုင်းသည် လွတ်လပ်စွာသွားလာနေထိုင်ခွင့်ရှိသည်။ မိမိဆန္ဒရှိသည့်နေရာတွင်နေထိုင်ခွင့်ရှိသည်။
  • လွတ်လပ်စွာအသက်မွေးခွင့် -
    လူတိုင်းသည် လွတ်လပ်စွာအသက်မွေးဝမ်းကျောင်းခွင့်ရှိသည်။


အခြားသောအခွင့်အရေးများတွင် အိမ်ထောင်ရေးနှင့်မိသားစုကိုအကာအကွယ်ပေးခြင်း၊ လွတ်လပ်စွာမဲပေးခွင့် နှင့် လွတ်လပ်စွာယုံကြည်ကိုးကွယ်ခွင့် တို့ပါဝင်သည်။

မဲပေးခွင့် တွင် ဂျာမနီပြည်သူပြည်သားများ အားလုံးလွတ်လပ်စွာမဲပေးခွင့်ရှိကြောင်းဖော်ပြထားသည်။ ထို့ပြင် လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်တင်မြှောက်ခံခွင့်ရှိသည်။
ရွေးကောက်ပွဲများသည် လျှို့ဝှက်ရမည်၊ နေရာအနှံ့ဖြစ်ရမည်၊ လွတ်လပ်ရမည်။ ဥရောပသမဂ္ဂရွေးကောက်ပွဲများ၊ ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲများ၊ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲများနှင့်ဒေသတွင်းရွေးကောက်ပွဲများရှိသည်။ ဂျာမနီတွင်နေထိုင်လျက်ရှိသောဥရောပသားများအားလုံးသည် ဥရောပသမဂ္ဂရွေးကောက်ပွဲများနှင့်ဒေသတွင်းရွေးကောက်ပွဲများတွင် မဲပေးခွင့်ရှိသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် အသက် (၁၈) နှစ်နှင့်အထက်ရှိသူများသည် မဲပေးခွင့်ရှိသည်။ အချို့သောပြည်နယ်များတွင် အသက် (၁၆) နှစ်ပြည့်ပြီးလျှင် ဒေသတွင်းရွေးကောက်ပွဲများတွင်မဲပေးနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲများနှင့်ပါလီမန်ရွေးကောက်ပွဲများတွင်မူ မဲပေးမည့်သူများသည် အသက် (၁၈) နှစ်ပြည့်ပြီးသည့်ဂျာမနီနိုင်ငံသားဖြစ်ရမည်။
နေရာများစွာတို့တွင် နိုင်ငံရွှေ့ပြောင်းလာသူများအတွက် ပေါင်းစည်းကောင်စီများ (သို့) ကော်မတီများဖွဲ့စည်းထားသည်။ သာမန်အားဖြင့် ယင်းတို့ကို နိုင်ငံရွှေ့ပြောင်းလာကြသူများကရွေးကောက်တင်မြှောက်ရသည်။ ပေါင်းစည်းကော်မတီများသည် နိုင်ငံရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများ၏နိုင်ငံရေးအကျိုးစီးပွားအတွက်ဆောင်ရွက်ပေးရသည်။ ယင်းတို့သည် မေးခွန်းများနှင့်ပြဿနာများကိုဖြေရှင်းရာတွင်လည်း ကူညီပေးသည်။ ဤနည်းအားဖြင့် နိုင်ငံရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်သူများနှင့်ဂျာမန်ပြည်သူများ၏အတူတကွနေထိုင်ခြင်းကို ပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရန်ဖြစ်သည်။ 

Das Innere einer christlichen Kirche ist zu sehen. © Goethe-Institut
လွတ်လပ်စွာယုံကြည်ကိုးကွယ်ခွင့် ဆိုသည်မှာ လူတိုင်းသည် မိမိယုံကြည်ကိုးကွယ်လိုသောဘာသာတရားကို လွတ်လပ်စွာရွေးချယ်၍ လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်ရှိသည်ဟုဆိုလိုသည်။ ဂျာမနီလူဦးရေ၏သုံးပုံတစ်ပုံခန့်မှာ မည်သည့်ဘာသာကိုမှမကိုးကွယ်သူများဖြစ်ကြသည်။ ဂျာမန်အများစုမှာမူ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်များဖြစ်ကြသည်။ ယင်းတို့သည် ရိုမန်ကက်သလစ် သို့မဟုတ် ပရိုတက်စတင့်ခရစ်ယာန်ဘာသာကိုကိုးကွယ်ကြသည်။ ဂျာမနီတွင် ခရစ္စမတ်နေ့နှင့်အီစတာပွဲတော်နေ့စသည့်ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးပွဲတော်နေ့များမှာ အများပြည်သူအားလပ်ရက်များဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယင်းနေ့များတွင် လူအများစုမှာအလုပ်လုပ်ရန်မလိုပေ။ သို့သော် ဂျာမနီတွင် အခြားဘာသာများ၏ဘာသာဝင်များစွာလည်းနေထိုင်ကြသည်။

ကျောင်းများတွင် ပရိုတက်စတင့်နှင့်ကက်သလစ်ခရစ်ယာန်ဘာသာရေးစာသင်ချိန်များရှိသည်။ အချို့သောကျောင်းများတွင် ခရစ်ယာန်အော်သိုဒေါ့က်စ်ဘာသာ၊ ဂျူးဘာသာ၊ အစ္စလာမ်ဘာသာစသည့်ဘာသာရေးစာသင်ချိန်များလည်းရှိသည်။ ကလေးများ ဘာသာရေးစာသင်ချိန် တက်သည်/မတက်သည်ကို မိဘများကဆုံးဖြတ်နိုင်ပါသည်။ မိဘများသည် မိမိ၏ကလေးများ မည်သည့်ဘာသာရေးအချိန်ကိုတက်သည်ကိုလည်း ဆုံးဖြတ်နိုင်ပါသည်၊

ဂျာမနီတွင် မိမိလိင်သဘာဝကို လွတ်လပ်စွာခံယူခွင့်ရှိသည်။ ဆိုလိုသည်မှာ လိင်တူချစ်သူများ၊ လိင်နှစ်မျိုးလုံးစိတ်ဝင်စားသူများ၊ လိင်ခွဲစိတ်ပြောင်းလဲထားသူများကို အခြားသောလိင်မတူစုံတွဲများကဲ့သို့ပင် တရားဝင်အသိအမှတ်ပြုထားသည်။ LGBT လှုပ်ရှားမှုသည် ဂျာမနီတွင်အရေးပါသည့်အရာအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခံရသည်။ LGBT သည် မိန်းကလေးလိင်တူချစ်သူ၊ ယောက်ျားလေးလိင်တူချစ်သူ၊ လိင်နှစ်မျိုးလုံးစိတ်ဝင်စားသူ၊ လိင်ပြောင်းလဲသူများနှင့် အခြားသူများနှင့်ကွဲပြားစွာစိတ်ဝင်စားသူများ အစရှိသူတို့၏လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းကိုကိုယ်စားပြုသည်။ ဂျာမနီတွင် LGBT များကိုကာကွယ်ပေးထားသည်။ LGBT လှုပ်ရှားမှု၏သင်္ကေတသည် သက်တံ့ရောင်အလံဖြစ်သည်။

(၂၀၁၇) ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၁) ရက်နေ့မှစ၍ ဂျာမနီတွင် လိင်တူသူများလည်း အခြားသူများကဲ့သို့ အခွင့်အရေးတူညီစွာလက်ထပ်နိုင်သည်။ ၎င်းတို့သည် သတ်မှတ်ထားသောတောင်းဆိုချက်များနှင့်ကိုက်ညီပါက အခြားသောလိင်မတူသည့်ဇနီးမောင်နှံများကဲ့သို့ ကလေးများလည်း အမွေစားအမွေခံမွေးစားနိုင်ပါသည်။

Menschen sitzen vor einem Cafe in der Sonne. Ein Mann in einem Rollstuhl ist zu sehen. © Goethe-Institut
ဤနေရာတွင် အခွင့်အရေးများကိုမလိုက်နာဘဲချိုးဖောက်ခံရပါက ခွဲခြားဆက်ဆံမှုပင်ဖြစ်သည်။ ဤကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်တို့ဝက်ဘ်ဆိုက်ပေါ်ရှိရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းကိုကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။

လက်ဟန်သင်္ကေတပြဗီဒီယို

အမေးများသောမေးခွန်းများ

အခြားမေးလိုသည်များရှိပါသေးသလား။ ဤသို့ဆိုလျှင် “ဆက်သွယ်ရန်ဖောင်“ကို ဖြည့်၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံသို့ ရေးသား အကြာင်းကြားနိုင်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့က သင်၏မေးခွန်းများကို အမည်မဖော်ပြဘဲ အကြံပေးပုဂ္ဂိုလ်များဆီသို့ ဆက်လက်ပို့ဆောင်ပေးသွားမည်ဖြစ်သည်။

“ဆက်သွယ်ရန်ဖောင်“ဆီသို့