Bizning Quyoshimizdan tashqari, bu yerda 100 dan 400 milliardgacha boshqa yulduzlar mavjud. Somon yo’lini aylanuvchi tekis disk sifatida tasavvur qilish mumkin. Uning kengligi 120 000 yorug’lik yili, ammo qalinligi atigi 1000 yorug’lik yili. Uning markazida ulkan qora tuynuk joylashgan. U bizning Quyoshdan to’rt million marta og’irroq.

Biz odamlar uchun faqat Somon yo’lining o’lchamini deyarli tasavvur qilib bo’lmaydi. Ammo bu bir necha yuz milliard galaktikalardan tashkil topgan butun Koinotning juda va juda kichik bir qismidir.

Biz Somon yo’lidamiz
Bizning Quyoshimiz Somon yo’lining Orion shoxobining bir qismi bo’lib, 25 000 dan 28 000 yorug’lik yili masofasida galaktika markazi atrofida aylanadi. Qavs A * markaziy qora tuynuk orbitasiga bir marta kirish uchun unga 220 dan 240 million yil kerak bo’ldi - va bu taxminan 800 000 km / soat hayratlanarli orbital tezligida amalga oshadi.

Bizning quyosh sistemamiz
Biz yashayotgan quyosh tizimi taxminan 4,5 milliard yil oldin aylanib yuruvchi gaz va chang diskidan hosil bo’lgan. U quyosh va sakkizta sayyoradan iborat. Sayyoralar yulduz atrofida aylanadigan va o’zlari porlamaydigan katta, dumaloq samoviy jismlardir. Ular o’z orbitalarida yolg’izlar, chunki ularning nisbatan katta massalari o’z yo’lida yotgan barcha boshqa samoviy jismlarni o’ziga tortadi. Rimliklar sayyoralarga bugungi kunda ham shundayligicha qolgan nomlarni berishgan.

Quyosh
Barcha porlayotgan yulduzlar singari, bizning Quyoshimiz ham energiya taratadi. Bu energiya Quyosh ichidagi reaksiyalardan kelib chiqadi, bunda vodorod yadrolari geliy yadrolari bilan birlashadi. Bu jarayonlar Yerdagi deyarli barcha foydali energiyaning manbai hisoblanadi.
Uzoq vaqt davomida odamlar Yer Koinotning markazida ekanligiga ishonardi. Astronom va matematik Nikolay Kopernik 1514 yilda buni shubha ostiga qo’ydi. U sayyoralar va shuning uchun Yer ham Quyosh atrofida aylanishiga amin edi. Hayratda qoldiruvchi so’zlar! Faqat 17-asrda dunyo haqidagi bu qarash asta-sekin qabul qilindi
Merkuriy
Merkuriy Quyosh atrofida jami 88 kun ichida bir marta aylanadi. Shuning uchun rimliklar unga xudolarining tezkor xabarchisi Merkuriy nomini berishdi. Quyosh sistemamizdagi eng kichik sayyorasi favqulodda yupqa atmosferaga ega. Shuning uchun uning yuzasida harorat kechasi -173 daraja Selsiydan quyosh nurida +427 daraja Selsiygacha o’zgarib turadi.

Zuhra
Yerdan qaralganda, hech qanday “yulduz” Zuhradan yorqinroq porlamaydi. Oqshom u ko’zga ko’rinadigan birinchi samoviy jismdir, ertalab esa eng so’nggi bo’lib yo’qoladi. Shuning uchun uni “oqshom yulduz” yoki “tonggi yulduz” deb ham atashadi. Ammo Zuhra ham o’z-o’zidan porlamaydi. U Quyosh nurini aks ettiradi - boshqa barcha sayyoralar kabi.

Yer
Baxtimizga Yer Quyoshdan to’g’ri masofada joylashgan. Faqat shu sharoitda Yerda hayot rivojlanishi mumkin. Quyoshga yaqinlashgan sari havo juda issiydi, uzoqroqda esa juda sovuq bo’ladi. Faqatgina ushbu yashash hududida suv doimiy ravishda suyuq bo’lishi mumkin. Bu biz bilgan hayotning rivojlanishining asosiy shartidir.

Mars
Mars temir jinslardan tashkil topgan. Uning to’q sariq-qizil rangi zangdan boshqa narsa emas! Marsdagi eng katta vulqonning balandligi 20 kilometrdan oshadi. Yerdagi eng baland tog’ - Everest, balandligi 8848 metr - uning yonida juda kichik ko’rinadi. Bir nechta marsyurarlar allaqachon geologik nuqtai nazardan sayyorani o’rganishgan.

Yupiter
Yupiter, hsubhasiz, bizning Quyosh tizimimizdagi eng katta sayyoradir. Gigant gazli sayyora, Quyosh bilan deyarli bir xil tarkibga ega, ammo u hali yonib, yulduzga aylanish uchun juda yengil. Yupiterning kamida 79 ta yo’ldoshi mavjud.

Saturn
Saturnning mashhur halqalari muz bo’laklari va turli o’lchamdagi toshlardan iborat. Hammasi bo’lib, tekis diskda 100 000 dan ortiq halqalar mavjud. Boshqa sayyoralarning ham halqalari bor, faqat ular unchalik aniq shakllanmagan va shuning uchun ularni ko’rish unchalik oson emas.

Uran
Nemis-ingliz astronomi va musiqachisi Vilgelm Gerschel birinchi marta 1781 yilda muzli Uran sayyorasini kashf etgan. Uranda kamida 27 sun’iy yo’ldosh mavjud bo’lib, ularning ko’pchiligi Uilyam Shekspir asarlarining qahramonlari sifatida nomlanadi.

Neptun
Neptun Yerdan qurollanmagan ko’z bilan ko’rish mumkin bo’lmagan yagona sayyoradir. Shuning uchun uni faqat 1846 yilda astronom Iogan Gottfrid Galle kashf etgan. Bundan oldin, matematik Urben Leverye allaqachon bu sayyoraning mavjudligi va taxminiy holatini hisoblab chiqqan edi. Shunday qilib, Galle nimani izlash kerakligini bilardi.